38مىگويد: علم كلام و اعتقادات كه اشرف علوم است از كلام امام على عليه السلام اقتباس شده است.
اربلى در كشفالغمه نيز مىگويد: پيشوايان كلامى همه خود را منسوب به على عليه السلام مىدانند. 1
ه - فقه: در فقه نيز پيشوايان مذاهب اربعه با واسطه شاگرد حضرت على عليه السلام بودهاند به اين ترتيب كه مالك و ابوحنيفه شاگردان امام صادق عليه السلام بودهاند و احمدبن حنبل فقه را از شافعى و شافعى از محمدبن حسن و مالك آموخت. 2
حتى جالب است بدانيد كه نظرات فقهى حضرت در دوران خليفه دوم نيز بكار مىآمده. در مكاسب شيخ انصارى از قول امام باقر عليه السلام از خصال شيخ صدوق آمده كه درآمد زمينهاى مفتوحٌ عنوه مستدل به روايت على عليه السلام است.
كه مىفرمايند: انّ القائمَ بعدَ صاحبه - يعنى عصر - كانَ يُشاورنى فى مَواردِ الامورِ و مَصادرها فيصدرها عَنْ امرى و يُناظِرنى فى غَوامضها فَيَمضيها عَنْ رَأْيى. 3
و - نهجالبلاغه: اين كتاب اوج فصاحت، بلاغت و آيين كشوردارى است. اين كتاب خود مبنايى براى علوم بلاغى شده و اصول آن جملگى در سخنان حضرت وجود دارد.
همچنين اصول كشوردارى و تربيتى، بسيارى از نكات اخلاقى و عرفانى به بهترين وجه در اين كتاب موجود است.
ز - علم حقيقت و باطن: بسيارى از عرفا و متصوفه ايشان را رهبر خود مىدانند در شجرهنامههايى كه منتسب به فرق مختلف تصوف است تلاش زيادى شده تا شجره خود