43و غريزى آزاد مى‌كند.
كسانى كه تسليم لذت‌هاى مادى شده‌اند و از هرگونه رشد معنوى محرومند، نمى‌توانند لذت‌هاى عاطفى را درك كنند. براى مثال، كسى كه با خشم و غضب و خشونت خو گرفته و اين صفت زشت بر روحش حاكم شده، از مهربانى لذت نمى‌برد و آن را نمى‌فهمد، ولى آنان كه در سايه تربيت صحيح، به پرورش عواطف انسانى خويش همت گماشته‌اند، از ارضاى آن به لذتى مى‌رسند كه هرگز از اشباع غرايز، بدان دست نمى‌يابند. از اين رو، على(ع) مى‌فرمايد:
« لَذَّةُ الْكِرامِ فِي الإِطْعامِ وَ لَذَّةُ اللِّئامِ فِي الطَّعامِ » 1 ؛ «لذت بزرگواران در خوراندن است و لذت فرومايگان در خوراك».
مولوى در همين زمينه چه زيبا سروده است:
خشم و شهوت، وصف حيوانى بود
مهرورزى به ديگران، از معيارهاى بزرگوارى و ارزش آدمى و خود، سرچشمه بسيارى از بزرگوارى‌هاست؛ زيرا در اين صورت، آدمى با تضعيف خواسته‌هاى فردى و حيوانى، زمينه را براى گرايش خود به ارزش‌هاى والاى انسانى فراهم مى‌آورد. اينجاست كه انسان برخلاف اقتضاى خودخواهى‌اش، قدم از دايره تنگ خودپرستى بيرون مى‌نهد و