24ذبح و سربريدن را به آن عطف كرده است؛ و نووى در تهذيب گفته است: ميان علما در اين كه فرزند مورد نظر ابراهيم براى قربانى كردن، اسماعيل يا اسحاق بوده، اختلاف‌نظر وجود دارد، ولى بيشتر معتقدند كه اسماعيل بوده است. ¹از جمله كسانى كه ترجيح داده‌اند فرزند موردنظرِ ابراهيم همان اسماعيل بوده، فاكهى است؛ زيرا او در كتاب خود (اخبار مكه) مى‌گويد: مردم دربارۀ قربانى سخنان بسيارى گفته‌اند؛ اعراب مى‌گويند او اسماعيل بوده است و گروهى از مسلمانان و نيز همۀ اهل كتاب معتقدند كه او اسحاق بوده است ولى گفتۀ اعراب دراين‌باره، قابل‌اطمينان‌تر است. فاكهى در اين مورد استدلال كرده كه خداوند متعال در داستان اسماعيل و به‌دنبال آيۀ فَبَشَّرْنٰاهُ بِغُلاٰمٍ حَلِيمٍ از وى بعنوان إِنَّهُ مِنْ عِبٰادِنَا الْمُؤْمِنِينَ ²؛ او از بندگان باايمان ما است. ياد مى‌كند، در حالى كه در داستان اسحاق از وى با وَ بَشَّرْنٰاهُ بِإِسْحٰاقَ نَبِيًّا مِنَ الصّٰالِحِينَ ³ ياد كرده، مى‌گويد: داستان اسحاق به دنبال داستان قبلى، خود دليل بر آن است كه اسحاق، قربانى موردنظر نبوده است و از اين كه ساره مژدۀ اسحاق و پس از او يعقوب را يافته و يعقوب فرزند اسحاق است و مژدۀ آمدن يعقوب، مستلزم آن است كه اسحاق زنده باشد، تا مژدۀ به وجود آمدن يعقوب از وى تحقق يابد، بنابر اين، چگونه ممكن است [ ابراهيم] فرمان به ذبح وى يابد؟

در اين كه قربانى مورد نظر، اسماعيل بوده، در روايت مجاهد و روايت عكرمه از ابن‌عباس، از خود مجاهد و به نقل از سعيد بن مسيّب و از سوى سعيد بن جبير از ابى‌الخلد و از عبد اللّٰه بن سلام نقل شده است و متن روايت وى از اين قرار است: ما در كتاب يهود (تورات) مى‌خوانديم كه قربانى يادشده اسماعيل بوده است. از محمد بن كعب قرظى ، و از سعيد بن جبير و از حسن نيز همين خبر نقل شده است. در اين مورد اشعارى متعلق به امية بن ابى‌الصلت ثقفى ذكر شده است: