59ابوقبيس قرار دارد» 1 معلوم مى‌شود كه از «اخشب» هاى مكه است.
ابن‌اثير مى‌گويد: «اخشب» در لغت، هر كوه ستبر و سخت را گويند. و در «صحاح جوهرى» نيز به همين معنا آمده است. همچنين نام «قُعَيْقِعان» از آن رو چنين است كه سلاح‌هاى «مُضاض بن عمرو جُرْهُمى» و قوم او به هنگامى كه به جنگ قبيلۀ «قطورا» درآمدند، به قعقعه (يعنى چكاچك و به هم خوردن شمشيرها) افتاد. (كه در باب بيست و پنجم همين كتاب، داستان آن را مى‌آوريم).
قول ديگر اين كه اين نامگذارى، به دليل چكاچك شمشيرهاى «تبّع» بوده كه به هنگام ورود به مكه براى ارج نهادن به حرمت خانۀ خدا انجام شده است، با آن كه قبلاً دربارۀ آن نظر ديگرى داشت.
قعيقعان، نام پنج مكان است كه ياقوت در مختصر معجم البلدان خود 2 سه مكان را ذكر كرده است. علاوه بر آنها، به نقل از «عرام» مى‌گويد: «جايى است در دوازده ميلى مكه در راه «جرف» به سمت يمن كه روستايى داراى آب و كشت و نخل است و ديگرى كوهى است در «اهواز» كه ستون‌هاى مسجد بصره از سنگ‌هاى آن است».
دو محلى كه ياقوت آنها را كه ذكر نكرده، يكى محل معروفى است در اين سوى وادى مشهور در نزديكى «طائف» و ديگرى، دژى است در يمن ميان «ذمار» و «اِرياب». 3 اين مطلب را يكى از دوستان مورد اعتماد، برايم بازگو كرده است.
كوه‌هايى كه پيرامون مكه و درون اين سلسله جبال قرار دارند، و نيز كوه‌هاى بيرون از مكه را، با وجود آنكه ازرقى نام آنها را ذكر كرده، جز افراد اندك نمى‌شناسند و از اين‌رو از اين موضوع مى‌گذريم.
در «مكه» بناهاى بسيارى هست كه از ميان همۀ آنها، تنها اماكن مقدس را ياد مى‌كنند. ما نيز جز اماكن مقدس و متبرك، مقدس و متبرك محلى را ياد نمى‌كنيم. بناهاى