44مى‌نامد و نيز نسخه‌اى از «الكامل في التاريخ» ابن‌اثير يا «مروج الذهب و معادن الجوهر» مسعودى كه آن را تاريخ مسعودى مى‌نامد.
تهيه و گردآورى مطالب اين كتاب از سوى «فاسى»، سال‌ها وقت گرفته و تاريخ مكه، مهم‌ترين دل‌مشغولى او بوده است. به همين دليل ابتدا آن را به اختصار برگزار كرد و پس از آن، هر از گاهى به بخش‌هاى مختلف آن، مطالبى مى‌افزود و با هر تجديد نظر، نحوۀ فصل‌بندى و باب‌هاى كتاب را مورد جرح و تعديل قرار مى‌داد و حتى در سال 811 اقدام به خلاصه نويسى همان تاريخ مختصر خود كرد و در عين حال تا سال 819 به كار افزودن و تصحيح و تجديد نظر ادامه داد. البته مهم‌ترين علت اين تجديد نظرها، دستيابى به كتاب اخبار مكۀ «فاكهى» بوده كه تا پيش از آن، نسخه‌اى از آن را در اختيار نداشته و خود در پايان كتاب به همين نكات اشاره كرده است.
اين كتاب از نظر موضوع و مطالب فشرده‌اى كه دربارۀ مكه معظمه دارد، خود نمونه‌اى از نوشته‌هايى است كه تا آن زمان دربارۀ شهرهاى اسلامى به رشتۀ تحرير درآمده بود؛ مانند «تاريخ بغداد» خطيب بغدادى و «تاريخ مدينة دمشق» ابن‌عساكر دمشقى و... .
هرچند كتاب «شفاء الغرام» شرح حال علما و ادبايى كه مكۀ مكرمه آنها را به جهان اسلام تحويل داده، يا علما و ادبايى كه وارد اين شهر شده و در آن اقامت گزيدند، در بر ندارد و از اين جهت با دو كتابِ ياد شده (تاريخ بغداد و تاريخ دمشق)، متفاوت است، در عوض «فاسى» كتاب «العقد الثمين في‌تاريخ البلدالأمين» را در چهار جلد بزرگ به رشتۀ تحرير درآورده و در آنها شرح حال كارگزاران، بزرگان، علما و ادباى مكۀ مكرمه از ظهور اسلام تا عصر خويش را برشمرده و بر حسب حروف «الف - با» مرتب كرده و البته آنها را با نام‌هاى «محمد» و «احمد» (بنا به تبرّك اين نام‌ها) آغاز كرده و پيشاپيش همه، از سيرۀ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سخن گفته است.
بنابراين، دو كتابِ «العقد الثمين» و «شفاء الغرام» مكمّل يكديگرند؛ زيرا مجموعۀ آن دو، همچون تاريخ بغداد و تاريخ دمشق و كتاب‌هايى از اين دست، خواهد بود.