22اسماعيليان را از ديدگاه نادرست خود بازنداشته، و اين انديشه نيز تاكنون به عنوان يكى از گرايش‌هاى فرعى شيعه بر جاى مانده است.
3- گرايش‌هاي فرعي ديگر
البته گرايش‌هاى فرعى ديگرى نيز در تاريخ شيعه وجود داشته كه به فراموشى سپرده شده و اثرى از آن‌ها بر جاى نمانده است؛ مانند گرايش «كيسانيه» كه به امامت محمّد حنفيه فرزند امام على (ع) پس از امام حسن (ع) و امام حسين (ع) باورمند بودند، و گرايش «واقفه» كه در امامت امام رضا(ع) توقّف نمودند، و چند گرايش انحرافى ديگر.
4- گرايش‌هاي موهوم
افزون بر اين‌ها، برخى از نويسندگان اهل سنّت از گرايش‌هايى نام برده‌اند كه به نظر مى‌رسد هيچ‌گاه در تاريخ شيعه وجود نداشته‌اند و تنها زادۀ خيال‌پردازى‌هاى عجيب و غريب نويسندگانشان بوده‌اند. گرايش‌هايى مانند بيانيه، رزاميه، حلويه، شاعيه، شريكيه، تناسخيه، لاعنه، مخطئه و مانند آن واژه‌هاى بى‌معنايى هستند كه به مذهب‌شيعه بسته شده‌اند، تا ذهنيت اهل سنّت را نسبت به اين مذهب اصيل بيش از پيش پريشان گردانند. 1