33
اِبْراهِيم اذا اطلق لا يفهم منه الاّ المقام المعروف، الّذي هو في المسجد الحرام». 1
در مورد مقام ابراهيم، اقوال ديگرى هم هست: 2
ابوالفتوح رازى مىنويسد: 3 برخى از قرّاء، فعل «اتّخِذوا» را به صيغۀ ماضى خواندهاند ليكن بيشتر آنان، به كسر و به صيغۀ امرى قرائت كردهاند.
ابنعربى گفته است: مقام ابراهيم، جايى است كه ابراهيم خداى خود را در آنجا خوانده و «مصلّىٰ» جايگاه و موضع دُعاست و برخى هم معناى اختصاصى مصلّى را در نظر گرفته و آن را، نمازگاهِ اختصاصى دانستهاند. 4
و ظاهراً چنين استنباط مىشود كه امر، در اين جا بر وجوب دلالت مىكند. 5
ابوالبقاء عكبرى نوشته است: «مِن» در «مِن مَقام» براى تبعيض است؛ يعنى «اِتَّخِذُوا بعض مقام ابراهيمَ مصلّىً» و جايز است كه به معناى «فى» باشد. ليكن اخفش آن را زايد دانسته و مصلى را اسم مكان شمرده و افزوده است كه: مىتوان مصدر دانست و در اين صورت مضاف آن مقدّر است؛ يعنى «مكان صلاة».