34قرطبى در بارۀ «مَقام» در آيۀ ...وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِيمَ مُصَلًّى ... مىنويسد:
«المقام في اللّغة، موضع القَدَمَين» و از قول نحّاس نقل كرده است كه «مقام» به فتح ميم، از «قام»، «يقوم»، ثلاثى مجرد مشتق است و مصدر و اسم مكان مىباشد و به ضمّ ميم از «اَقام»، ثلاثى مزيد فيه است. 1
شيخ محمّد عبده نوشتهاست 2 كه فعل «اتّخذوا» رانافع وابنعامر بهفتح «خاء» قراءت كرده وآن را فعلماضى دانستهاند وبر فعلِ ماضىِ «جعلنا» معطوف كردهاند. ولى بقيّۀ قراء آن را به كسرِ خاء خوانده و فعل امر دانستهاند وفعلماضى «قلنا» را براى ايجاز حذف كردهاند وازلحاظ بلاغى فايدهاش ايناست كه در اذهان شنونده وخواننده، تأثير بيشترى دارد.
جمله در اصل «... قلنا اتخذوا من مقام إبراهيم مصلى ...» بوده است.
سيّد هاشم بحرانى (بحرينى) در ذيلِ ...وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِيمَ مُصَلًّى ... از قول حضرت صادق عليه السلام نقل كرده است: اگر دو ركعت نماز طواف واجب در جاى ديگرى، جز مقام ابراهيم خوانده شود، «...فَعَليك اعادةُ الصّلاة». 3
نويسندۀ كتاب «اقصى البيان» نوشته است: 4 وجوب دو ركعت نماز در مقام ابراهيم عليه السلام از فعل امر «اِتَّخِذُوا» استنباط مىشود.