89مقصود رسيده‌اند.

آرى منا سرزمين تمنّيات و رسيدن به آرزوها است نه آرزو كردن‌ها.

زائرى كه به سرزمين منا وارد مى‌شود، بايد در مرحله‌اى بسر برد كه: «آمن الناس بلسانه و قلبه و يده .» باشد.

حضرت به شبلى فرمود: آيا آرزوهاى ديگران را هم برآوردى؟ آيا به حدّى رسيده‌اى كه مردم از زبان، دل و دست تو آسيب نبينند؟ سرّ مكّه رفتن زائر بيت اللّٰه اين است كه مردم از زبان، دست و دل او آسوده باشند.

حاجى نه با جدّ و نه با شوخى، نبايد آبروى كسى را ببرد.

انسان - ولو با طنز و شوخى - نبايد كسى را خَجِل كند. گر چه شوخى كرده ولى آبروى مؤمنى را برده است و اين كار زشتى است. و حتّى طنز نويس ادبى، در صورتى خوب است كه به حيثيّت كسى لطمه وارد نكند.

طنزى كه با حيثيّت افراد سر و كار دارد و آبروى اشخاص را مى‌برد روا نيست و با سرّ زيارت خانۀ خدا همآهنگ نمى‌باشد.

حاجى بايد كينۀ كسى را به دل نگيرد، نسبت به كسى حسد نورزد، و بدخواه نباشد و قلباً كسى را تحقير نكند چون اينها همه ستم قلبى است و سرّ زيارت خانۀ خدا و ورود به سرزمين منا آن است كه مردم از دست، زبان و دل حاجيان و معتمِران در امان باشند.

رمى جمرات؛ رمى هر شيطان و شيطنت

معناى سنگ زدن به جمره آن است كه من هر شيطان و شيطنتى را