87شد بر مردم گران آمد، عرض كردند: اى رسول خدا كيست كه لااقل به خود ستم نكرده باشد (بنابراين همه مشمول اين آيۀ اند) پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: منظور آنچه شما فكر مىكنيد نيست،آيا گفتۀ بندۀ صالح خدا (لقمان) را نشنيدهايد كه مىگويد: فرزندم! براى خدا شريك قرار مده زيرا شرك، ظلم بزرگى است.
ولى از آنجا كه آيات قرآن در بسيارى از موارد دو يا چند معنى را در بر دارد كه ممكن است يكى از ديگرى گستردهتر و عمومىتر باشد، اين احتمال در آيه نيز هست، كه امنيت اعم امنيت از مجازات پروردگار و يا امنيت از حوادث دردناك اجتماعى باشد.
يعنى جنگها، تجاوزها، مفاسد، جنايات، و حتى امنيت و آرامش روحى تنها موقعى به دست مىآيد كه در جوامع انسانى دو اصل ايمان و عدالت اجتماعى، حكومت كند، اگر پايههاى ايمان به خدا متزلزل شود و احساس مسؤوليت در برابر پروردگار از ميان برود وعدالت اجتماعى جاى خود را به ظلم و ستم بسپارد، امنيت در چنان جامعهاى وجود نخواهد داشت و به همين دليل با تمام تلاش و كوششى كه جمعى از انديشمندان جهان براى برچيدن بساط ناامنىهاى مختلف در دنيا مىكنند، روز به روز فاصلۀ مردم جهان از آرامش و امنيت واقعى بيشتر مىشود. دليل اين وضع همان است كه در آيۀ فوق به آن اشاره شده يعنى پايههاى ايمان لرزان و ظلم جاى عدالت را گرفته است.
مخصوصا تأثير ايمان در آرامش و امنيت روحى براى هيچكس جاى ترديد نيست، همان طور كه ناراحتى وجدان و سلب آرامش روانى به خاطر ارتكاب ظلم بر كسى پوشيده نيست.
در بعضى از روايات نيز از امام صادق عليه السلام نقل شده كه منظور از آيۀ فوق اين است كه آنها كه به دستور پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در زمينۀ ولايت و رهبرى امت اسلامى بعد از او ايمان بياورند و آن را با ولايت و رهبرى ديگران مخلوط نكنند امنيت از آن آنها است. 1
اين تفسير در حقيقت ناظر به ملاك و روح مطلب در آيۀ شريفه است. زيرا در اين آيۀ سخن از رهبرى و ولايت خداوند و آميخته نكردن آن با رهبرى غير او است و از آنجا كه رهبرى على عليه السلام به مقتضاى إِنَّمٰا وَلِيُّكُمُ اللّٰهُ وَ رَسُولُهُ... ، پرتوى از رهبرى خدا و