46
طلب حاجت از امامان (و از غير خدا) و نذر براى شرك نيست؟
پرسش: در كتب ادعيه شيعيان، زياد ديده مى‌شود كه از امامان خود طلب حاجت مى‌كنند. آيا از غير خدا طلب حاجت كردن، دلالت بر شرك شيعيان ندارد؟ حتى فقيران شيعه در معابر عمومى ياعلى، يا حسين، يا ابوالفضل، يا امام رضا مى‌گويند و كمتر كسى از آن‌ها از كلمۀ يا اللّٰه استفاده مى‌كند كه همگى آن‌ها از مظاهر شرك است (چون به غير خدا توجه مى‌كنند). يا نذورات خود را همواره نذر امام و امامزاده مى‌كنند كه نذر براى مخلوق و غير خدا، شرك است.
پاسخ: قبل از پاسخ به اين سؤال ابتدا بايد تعريف روشن و دقيقى براى شرك، ارائه نمود.
1 . شرك جلى و آشكار، آن است كه انسان در ذات يا صفات يا عبادات و افعال براى خداوند متعال شريك قرار دهد.
شرك در ذات: يعنى در الوهيت، ذات و وحدانيت خداى تعالى شريك قرار دهد. مثل نصارى كه قائل به پدر، پسر و روح القدس مى‌باشند. هر كدام از اين سه، داراى يك ويژگى مى‌باشند كه دو تاى ديگر ندارد و تا اين سه با هم جمع نشوند ذات خداوندى بارز نگردد.
شرك در صفات: آن است كه صفات خداوند متعال از قبيل علم، حكمت، قدرت، حيات... را زايد بر ذات بارى‌تعالى بدانند و اين صفات را عين ذات او ندانند.
اشاعره اين گونه مى‌باشند.
شرك در افعال: آن است كه خداوند را در معنى و حقيقت، بالذّات نداند. يعنى فردى يا افرادى از مخلوقات را مؤثر (كم يا زياد، مستقيم يا غير مستقيم) در افعال و تدابير الهى بداند. يا آن‌كه امور بعد از خلقت را واگذار شده به خلق بداند. يهوديان اين گونه مى‌باشند، زيرا آن‌ها معتقدند كه خداوند وقتى خلايق را خلق نمود، از تدبير امور بازماند