22موسراً من حيث المال متعذراً من المباشرة كما أن الأحوط ذلك ولو كان مرجو الزوال. ¹السيد السيستاني: وكذلك من كان موسراً ولم يتمكّن من المباشرة ووجوب الإستنابة فوري كفوريّة الحجّ المباشري. ²السيد الشبيري: م 51 ملخصاً - كسى كه از جهت مالى مستطيع است و از جهت بدنى استطاعت ندارد و مأيوس از استطاعت بدنى است واجب است در اولين سال ممكن كسى را به نيابت خود به حج بفرستد و احتياط مستحب آن كه اگر منوب‌عنه مرد است مرد صروره را به حج بفرستد.

* * *

الشيخ البهجت: و همچنين كسى كه ثروتمند است و توانايى مباشرت حج را ندارد بايد نايب بگيرد وليكن اظهر عدم وجوب فوريت است. ³اگر در سال اول كه مستطيع بوده بدون تأخير ثبت‌نام كرده و حال كه زمان اعزام رسيده توانايى جسمى ندارد كشف مى‌شود كه مستطيع نبوده و اگر تأخير كرده بوده مستطيع است.

در صورتى‌كه مستطيع بوده و از توانايى خود مأيوس باشد بايد نايب بگيرد و اگر بعد از استنابه رفع عذر باشد وجوب اعاده با بقاء استطاعت بلكه مطلقاً احوط است. ⁴الشيخ التبريزي قدس سره: حج مباشرتى غير از فرستادن نايب به حج است، سلامتى در اوّلى معتبر است و در صورت دوّم مقتضاى بعضى روايات معتبره ارسال نايب است. ⁵