44خواندهاند. 1 البته همانطوركه از عبارت حضرت امام(رحمه الله) 2 در بحث مفهومشناسى روشن شد، در تقيه مداراتى نيز خوف وجود دارد؛ اما نه خوف بر نفوس؛ بلكه خوف بر اسلام؛ ولى تقيه خوفى بر آن اطلاق نشده است؛ بنابراين نفى خوف و ترس 3 در تقيه مداراتى صحيح به نظر نمىرسد.
-اهداف تقيه مداراتى
اهداف تشريع تقيه مداراتى را مىتوان موارد ذيل بر شمرد:
يك - حفظ وحدت و يكپارچگى مسلمانان
حضرت على(ع) ضمن فرمان به بريده، مبنى بر بيعت با متوليان حكومت مىفرمايد:
«يَا بُرَيْدَةُ ادْخُلْ فِيمَا دَخَلَ فِيهِ النَّاسُ فَإِنَّ اجْتِمَاعَهُمْ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنِ اخْتِلَافِهِمُ الْيَوْمَ». 4
امامان شيعه در راه استحكام بخشيدن به حفظ وحدت مسلمانان تا آنجا پيش رفتند كه اين نوع تقيه را حتى در اعمال فقهى جارى ساخته و خود نيز به رعايت آن همت گماشتند. نمونه آن را مىتوانيم در نماز خواندن امام حسن و امام حسين(عليهما السلام) پشت سر مروان بن حكم، حاكم مدينه بيابيم. 5
قضيه بازگشت حضرت موسى(ع) از كوه طور و مواجه شدن با قوم مرتد خود از زبان قرآن كريم، بيانگر نكته زيبايى است. بعد از عتاب حضرت موسى(ع) به برادر خود هارون(ع) كه وى را جانشين خود انتخاب كرده و به او سفارش اصلاح و عدم تبعيت از مفسدان كرده بود، 6 ايشان جوابى داد كه حضرت موسى(ع) را قانع و عذر هارون(ع) را