68 والاستطاعة يكون بالصحّة والتخلية وأمن الطريق ووجود الزاد والراحلة وكفاية له ولمن يعول والعود إلى كفاية من صناعة أو غيرها. ¹

استطاعت عبارت است از سلامتى بدن و خالى بودن راه از موانع و وجود امنيت و داشتن زاد و راحله كه خود و نانخورهايش را كفايت كند و داشتن شغل و هنر كه بعد از بازگشت از سفر، بتواند امورات خود را بگذراند.

8. نظر ابن حمزه طوسى (م 580 ه .ق) در «الوسيله» چنين آمده:

فالمطلق حجة الاسلام وعمرته ويجبان في العمر مرّة باجتماع تسعة شروط ووجود الزاد والراحلة وتخلية السّرب فمن الموانع وامكان السير والرجوع إلى الكفاية من مال أو الصنعة أو الحرفة. ²

حج مطلق، همان حَجة الاسلام و عمره آن است. اين دو در طول عمر، يك مرتبه بر هر انسانى واجب مى‌شود. البته با دارا بودن هفت شرط: ... و داشتن زاد و راحله و خالى بودن راه از موانع و امكان رفتن و داشتن مال يا حرفه و شغلى كه پس از بازگشت بتواند زندگى را ادامه دهد.

9. ابن ادريس (558 - 598 ه .ق) در «سرائر» گفته است:

وشرائط وجوبهما ثمانية ... ووجود الزاد والراحلة والرجوع إلى كفاية امّا من المال أو الصناعة أو الحرفة. ³

شرط وجوب حج و عمره هشت تاست: ... و داشتن زاد و راحله و مال يا صنعت و شغلى كه بعد از بازگشت، به زندگى ادامه دهد.

10. محقق حلّى (602 - 676 ه .ق) در «شرايع الاسلام» چنين گفته است:

وشرائط وجوبها خمسةٌ؛ الثالث الزاد والراحلة وهمان يعتبران في من يفتقر إلى قطع المسافة ... والمراد بالزاد قدر الكفاية من القوت والمشروب ذهاباً وعوداً. ⁴

شرايط وجوب حج پنج تاست: ... سوّم زاد و راحله، و آن دو، شرط مى‌باشند در مورد كسى كه نياز به پيمودن راه دارد و مقصود از داشتن زاد و راحله، تأمين خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها در رفت و برگشت است.