31
فصل دوم: كليات
گفتار اول: پيشينه بحث ولايت فقيه
از آنجا كه اسلام كامل‌ترين دين، و پيامبر گرامى اسلام، حضرت محمد(ص)، آخرين فرستاده الهى است كه تمامى آنچه بشر براى زندگى نياز دارد، براى انسان‌ها به ارمغان آورده است 1 و از طرف ديگر يكى از مسائل مهم جامعه، كه حيات اجتماعى انسان‌ها به وجود آن بستگى دارد، مسئله حكومت است، مى‌بايست اين دين مقدس، برنامه جامع و كامل و قابل اجرايى براى مسلمانان در تمامى اعصار، از جمله در عرصه حكومت‌دارى، پى‌ريزى كند.
به نظر فقهاى شيعه، اسلام علاوه بر بيان روش زندگى فردى و اجتماعى در قالب احكام و اخلاق، براى اداره جامعه در عصر غيبت امام زمان(عج)، فقها را انتخاب و نصب كرده است. تا پيش از پيروزى انقلاب اسلامى و تشكيل حكومت اسلامى توسط فقها در ايران، اين بحث، تنها بحثى نظرى و علمى بود. اما پس از روى كار آمدن فقه شيعه در عرصه عملى حكومت، به نظر مى‌رسد بررسى بيشتر مبانى حكومت اسلامى و محدوده، اختيارات و وظايف حاكم اسلامى، لازم و ضرورى است.