متن کتاب حج و ولایت فقیه - جلد 1 - صفحه 21

(5 تا 244)

21 2. مفهوم لغوى و اصطلاحى فقيه

واژه فقيه، از ماده (ف ق ه)، در لغت به معناى فهميدن ¹ و به دست آوردن هر علمى ² يا علم دين ³ آمده است. بنابراين فقيه بر دانشمند و يا دانشمند دينى اطلاق مى‌شود.

فقه، در اصطلاح، يكى از علوم اسلامى است كه در آن احكام شرعى استنباط مى‌شود و دارنده آن را فقيه يا مجتهد مى‌گويند. ⁴ به دست آوردن اين علم مبتنى بر تبحّر در علومى از قبيل ادبيات عرب، اصول فقه، رجال، درايه و... است.

3. مفهوم ولايت فقيه

ولايت فقيه، در اصطلاح، ولايت و سرپرستى مجتهد جامع‌الشرايط بر جامعه است؛ بدين معنا كه در زمان غيبت امام زمان(عج)، تمام شئون حكومتى ائمه(عليهم السلام) يا تنها امور خاصى تحت اختيار اوست. ⁵ «فقيه» در اين اصطلاح، يعنى مجتهد جامع‌الشرايطى كه داراى سه ويژگى اجتهاد مطلق، عدالت مطلق و قدرت مديريت و استعداد رهبرى باشد.

گفتار دوم: مفهوم‌شناسى حكم

حُكم در لغت، مصدر واژه «حَكَمَ» ⁶ و به معناى «مَنع» ⁷ و «قضاوت» ⁸ آمده است. البته برخى معناى اصلى آن را «منع» دانسته‌اند. ⁹ بنابراين معناى اين كلمه همان «منع از فساد

1) . الصحاح، ج6، ص2243؛ المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير، ج2، ص479.

2) . شمس العلوم و دواء كلام العرب من الكلوم، ج8، ص5230؛ المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير، فيومى، ج2، ص479؛ مجمع البحرين، ج6، ص355.

3) . كتاب العين، ج3، ص370.

4) . القاموس الفقهى لغة و اصطلاحا، ص289.

5) . الاصطلاحات الفقهية فى الرسائل العملية، ياسين عيسى عاملى، 1413 ه.ق، ص232.

6) . الصحاح، ج5، ص1901.

7) . العين، ج3، ص66؛ معجم مقائيس اللغة، ج2، ص91؛ مفرادت الفاظ القرآن، راغب اصفهانى، 1412 ه.ق، ص248.

8) . الصحاح، ج5، ص1901؛ النهايه فى غريب الحديث و الأثر، ابن‌اثير، ج1، ص418؛ لسان العرب، ج12، ص140؛ تاج العروس، ج16، ص160.

9) . المصباح المنير، ج2، ص145.

مشخصات کتاب

حج و ولایت فقیهجلد:1نویسنده:عندلیبی، رضانویسنده:درگاهی، مهدیناشر:مشعرمحل نشر:تهران - ایرانسال نشر:1394

دریافت فایل ارجاع:

BibTex | Endnote

سایر جلدهای کتاب:

جلد 1