29به هر دو معناى آن (به معناى نفى تركيب و به معناى نفى شريك) از صفات سلبى است؛ ولى اگر مراد از صفات سلبى، صفاتى باشد كه در لفظ آن، حرف سلب به كار رفته است، مانند ليس بجسم، ليس بمركب و...، در اين صورت توحيد به معناى نفى تركيب، از صفات سلبى و توحيد به معناى واحد بودن (نفى شريك)، از صفات ثبوتى خواهد بود. ¹

2. اقسام توحيد

توحيد خداى سبحان از ديدگاه متكلمان و به اعتبار متعلق آن، اقسام مختلفى دارد كه در اينجا به مهم‌ترين آن اقسام اشاره مى‌كنيم:

يك- توحيد در ذات، دو- توحيد در اسما و صفات، سه- توحيد در افعال، چهار- توحيد در خالقيت، پنج- توحيد در ربوبيت و تدبير، شش- توحيد در تشريع و قانون‌گذارى، هفت- توحيد در اطاعت، هشت- توحيد در حاكميت، نه- توحيد در الوهيت، ده- توحيد در عبادت، يازده- توحيد در استعانت، دوازده- توحيد در محبت. ²

3. معانى توحيد صفات

چنان‌كه معلوم شد، دومين مرتبه از مراتب توحيد خداى سبحان، توحيد در اسما و صفات است. توحيد خداى متعال در صفات به دو معناست: نخست، عينيت صفات كمال با ذات؛ يعنى اگرچه صفات و ذات از نظر مفهوم با هم مختلف‌اند، لكن از نظر مصداق متحدند. مفاهيم علم، قدرت، اختيار و...، غير از مفهوم ذات‌اند، اما در خارج، عين حقيقت ذات‌اند؛ زيرا اگر صفات خدا زائد بر ذات و مغاير با يكديگر باشند، در آن صورت نوعى كثرت و تركيب و محدوديت در ذات الهى راه خواهد يافت كه همگى در حق خداوند