28

گفتار دوم: كليات

مقدمه

توحيد يكى از صفات خداى سبحان و به معناى يگانگى بارى تعالى و نفى شريك و تركيب از اوست. صفت توحيد به لحاظ جايگاه، بر ساير صفات خداى متعال مقدم است و اولين و بنيادى‌ترين اصل از اصول دين به شمار مى‌رود. اين صفت، نقش محورى و كليدى معارف دين را برعهده دارد؛ به اين دليل كه تا وقتى يگانگى خداى متعال و شريك نداشتن او اثبات نشود، نوبت به ساير مباحث دينى نمى‌رسد. ¹

جايگاه توحيد صفات در هندسه دين

1. ثبوتى يا سلبى بودن صفت توحيد

صفات خداى متعال - چنان‌كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد - به يك اعتبار به دو قسم ثبوتى و سلبى تقسيم مى‌شود و اينكه صفت توحيد، از صفات ثبوتى خداى متعال است يا از صفات سلبى، بستگى به اين دارد كه از صفات سلبى، چه معنايى اراده شود؛ زيرا اگر مراد از سلب، به لحاظ معنا باشد، يعنى صفاتى كه معناى آن سلب است، هرچند در لفظ آن حرف سلب به كار نرفته باشد، مانند واحد، حميد ² و قدوس، در اين صورت توحيد