23
فصل دوم: مفاهيم و واژگان كليدى
گفتار اول: تعريف حكم فقهى
حكم در لغت به معانى دانش، فقه و داورى، و براساس برخى اقوال، به معناى داورى عادلانه است 1 و اصطلاحاً خطاب شارع نسبت به افعال مكلفان 2 يا به تعبير اصوليان معاصر، تشريع و قانون الهى براى تنظيم زندگى انسان است كه ممكن است به افعال انسان يا خود انسان، يا اشياء ديگرى كه در زندگى اوست، مربوط باشد. 3
فقه نيز در لغت، به معناى فهم عميق و در اصطلاح، علمى است كه متكفل استنباط احكام شرعى فرعى از ادله تفصيلى آن است. 4 بنابراين حكم فقهى، حكم فرعى مستنبط از ادله تفصيليه است.
حكم فقهى تقسيماتى دارد از جمله تقسيم به حكم واقعى اولى و حكم واقعى ثانوى.