18قرار دارند. عراق كه بين فلات شمال جزيرة العرب و ارتفاعات جنوب غربى ايران و تركيه قرار گرفته، گذرگاهى است پست كه از مرزهاى سوريه تا خليج فارس امتداد دارد. اين سرزمين از روزگاران قديم، گذرگاهى ميان شرق و غرب بوده است. ¹ اين كشور در جنوب غرب قاره آسيا در منطقه خاورميانه و در كناره شمال غربى خليج فارس واقع شده است. از لحاظ مرزى از شمال به تركيه با 352 كيلومتر، از شرق به جمهورى اسلامى ايران با 1458 كيلومتر، از جنوب به كويت با 240 كيلومتر و به عربستان سعودى با 814 كيلومتر، و از غرب به اردن با 181 كيلومتر، و به سوريه با 605 كيلومتر محدود مى‌شود. ² (ر.ك: نقشه شماره 1)

نخستين اقوام ساكن در اين منطقه سومرى‌ها بودند. مفهوم سومر، به تركيبى از گروه‌هاى قومى و زبانى ساكن در اين منطقه اشاره دارد. ³ بنابراين قديمى‌ترين نام عراق «سومر» است كه در هزاره پنجم تا سوم قبل از ميلاد، نام دولت و ملتى در جنوب عراق امروزى بوده است. پس از آن، به ترتيب، دولت‌هاى «آكد» در مركز و جنوب، «آشور» در شمال و «بابل» در جنوب آن به وجود آمد؛ به همين دليل بخش‌هايى از عراق، به نام‌هاى ممالك آكد، آشور و بابل معروف بوده است.

عراق را از گذشته به دليل جريان دو رود «دجله» و «فرات»، «بين‌النهرين» مى‌گفتند. اين ناحيه از زمان تسخير بابل به دست «كوروش هخامنشى» جزو قلمرو غربى امپراتورهاى ايرانى به شمار