28

ز) كافر نبودن

از امام هشتم (ع) پرسيدند كه معناى اين آيه لاٰ يَشْفَعُونَ إِلاّٰ لِمَنِ ارْتَضىٰ چيست؟ فرمود: معنايش اين است كه شفاعت نمى‌كنند جز براى كسى كه دين او مورد رضايت و پسند خدا باشد [واضح است كه كافر، دينِ مورد پسند خدا را ندارد[». ¹

ح) ستمگر نبودن

قرآن مى‌فرمايد: مٰا لِلظّٰالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَ لاٰ شَفِيعٍ يُطٰاعُ ستمگران را هيچ خويش و دوستى كه حمايت كند و شفيعى كه شفاعتش پذيرفته شود نخواهد بود». ²

ط) آزاركننده ذريّه رسول‌الله (ص) نباشد

رسول اكرم (ص) فرمود: «... به خدا سوگند براى كسانى كه ذريه و فرزندان مرا آزار كرده باشند شفاعت نمى‌كنم». ³

9. بررسى اشكالات در مورد شفاعت

شفاعت در اسلام مفهومى كاملاً متفاوت با آنچه در ميان توده مردم است دارد و اشتباه اين دو با يكديگر سرچشمه اصلى بسيارى از اشكالات و اشتباهاتى است كه در اين مسئله رخ داده است كه در اينجا با اشاره اجمالى به بيان اين ايرادات و پاسخ آنها مى‌پردازيم:

اشكال اول

برطرف شدن عقوبت از گناهان در قيامت بعد از تصويب آن به حكم خدا يا موافق عدل است يا ظلم، اگر موافق عدالت است پس اصل حكم كه مستلزم