31اين مال به دليل خروج از اموال واقف، به ورثه او منتقل نمى‌شود. روش آزادسازى منافع اين مال و استفاده از آن و همين‌طور افرادى كه حق چنين استفاده‌اى را دارند، توسط واقف به صورت شفاهى يا كتبى در وقفنامه قيد مى‌شود. 1
رويه فقهى علما «وقف» ناميدن اين كار خيرخواهانه است؛ تعبيرى كه در قرآن كريم وارد نشده و در روايات و احاديث هم به ندرت يافت مى‌شود؛ چرا كه در روايات، از اين عمل، بيشتر به «صدقه» و «صدقه جاريه» ياد شده است. 2اين امر بر كسى كه با احاديث اُنس و الفت دارد، پوشيده نيست. درباره اوقاف اميرمؤمنان على (ع) و فاطمه زهرا (س) تعبير به صدقه شده است:
«هذا ما تَصَدَّقَ بِهِ عَلِى و فاطِمةُ» ؛ اين (مال) همانى است كه على و فاطمه (عليهما السلام) صدقه‌اش داده‌اند. 3
محدّث بحرانى مى‌نويسد:
بر كسى كه با روايات سر و كار دارد و لابه‌لاى آن را گشته، مخفى نيست كه در دوره اول اسلام يعنى در زمان پيامبر گرامى (ص) و امامان (عليهما السلام) از وقف تعبير به «صدقه» مى‌شده است. 4
اولين كسى كه وقف را تشريع و خود به آن عمل نمود و مردم را بر انجام آن تشويق كرد، رسول گرامى اسلام (ص) بود. اميرمؤمنان على بن ابى‌طالب (ع) و سرور زنان عالم فاطمه زهرا (س) نيز وقفيّاتى داشته‌اند. 5تعدادى از صحابه كه توانايى مالى داشتند نيز از انجام اين كار غافل نماندند. 6جابر بن عبدالله انصارى مى‌گويد: «از اصحاب توانگر رسول خدا (ص) كسى نماند، جز اين‌كه وقفى از خود به جاى گذاشت» . 7