44
د) صفت عدل الهى
شايد اين سؤال براى كسى مطرح شود كه چرا صفت عدل جزو اصول مذهب شيعه آمده است و جزو اصول دين نيست؟ آيا اهل سنت، منكر عدل الهى هستند؟
صفت عدل نسبت به ساير صفات الهى، امتيازى ندارد؛ و از مسلمات قرآن و ضروريات دين است. متكلمان شيعه از آن رو اين صفت را از اصول اعتقادى خود قرار داده‌اند كه اكثر اهل تسنن (اشاعره)، حُسن و قبح عقلى را انكار مى‌كنند؛ و انكار حُسن و قبح عقلى، مستلزم انكار عدل خداى متعال است. 1
ه) خلق افعال و ارتباط آن با توحيد در خالقيت
اهل سنت در مسئله توحيد در خالقيت، معتقدند خداوند افعال را خلق مى‌كند. آنان وجود نظام سبب و مسببى و علت و معلولى را در پديده‌هاى آفرينش، انكار مى‌كنند و خلق همه پديده‌ها را به طور مستقيم به خداوند متعال نسبت مى‌دهند. آنها حتى افعال انسان را هم مخلوق مستقيم خداى متعال مى‌دانند. در نتيجه، نقش قدرت و اراده انسان را در پيدايش افعال خويش، انكار مى‌كنند. 2
اما شيعه بر آن است كه خداوند متعال، پديده‌ها را خلق كرده است، اما با اين حال، در ميان پديده‌هاى عالم، نظام علت و معلولى و سبب و مسببى نيز حاكم است. آيات و روايات فراوانى گوياى اين حقيقت است؛ از جمله حديث « أبى الله ان يجري الاشياء إلا بأسباب ». 3
در افعال انسان نيز مطلب همين‌گونه است؛ يعنى افعال بشر مانند ديگر موجودات و