9كه از نوادگان زيد بود، به بناى قبر و صحن ديگرى اقدام كرد. 1به تدريج، اين مكان توسعه و رونق يافت. حرم اميرالمؤمنين بارها تجديد بنا شده است و امروزه نجف اشرف، از شهرهاى پرجاذبه و مقدس عراق و مركز يكى از عظيم‌ترين حوزه‌هاى علميۀ شيعه است.
ايوان نجف
همۀ حرم‌هاى مطهر، ايوانى دارند كه محدودۀ ضريح و رواق‌ها را به صحن بيرونى متصّل ميكند و زائران در آن‌ها براى دعا و زيارت مينشينند. ايوان طلاى نجف، در شكوه و عظمت و حالت معنوى خاصّى كه دارد، مشهور است و از قديم گفته‌اند: «ايوان نجف عجب صفايى دارد» . در دو طرف اين ايوان هم مناره‌هاى طلايى حرم قرار دارد و در دو اتاقى كه در سمت چپ و راست ايوان است، قبر علامه حلى و مقدّس اردبيلى و قبر حاج آقا مصطفى خمينى نيز آنجا قرار دارد.
تا كه شد ارض نجف، آرامگاه بوتراب
عرش گويد هر زمان «يا ليتنى كنت تُراب
حوزه علميه نجف
يكى از قديمى‌ترين و معتبرترين حوزه‌هاى علوم اسلامى در نجف اشرف است كه در قرن پنجم (سال 448 هجرى) به دست عالم بزرگ شيعه، شيخ طوسى تأسيس شد و مهد علوم و پرورش فقها گشت. با آن‌كه نجف، آب‌وهواى مساعد و مناسبى ندارد، امّا جاذبۀ حرم علوى و معنويت والاى اين شهر، مشتاقان دانش را به اين شهر كشاند و حوزۀ علميۀ نجف رونق گرفت و در طول هزار سال كه از عمر آن ميگذرد، عالمان بزرگى را پرورش و به جهان اسلام تحويل داده است. اين حوزه، مركز فعاليت بزرگ‌ترين مراجع تقليد شيعه بوده و زمانى رونق بسيار و عظمت بى‌نظيرى داشت؛ امّا حكومت بعثى عراق اين حوزه را متلاشى و عالمان را تبعيد و برخى را شهيد كرد. اكنون به تدريج، حوزۀ نجف رونق پيشين خود را بازمييابد. روزگارى علماى بزرگى همچون: شيخ طوسى، علامۀ حلّى، مقدس اردبيلى، سيدبحرالعلوم، صاحب جواهر، شيخ انصارى، ميرزاى شيرازى، آخوند خراسانى، علامۀ امينى، آيةالله حكيم و امام خمينى در اين شهر ميزيستند. در طول هزار سال، نجف اشرف دوره‌هاى علمى مختلفى داشته كه هر دوره از ويژگى خاص برخوردار بوده است.