45
ب) دلالت آيه بر خلافت
آيه مذكور، ولايت را منحصر در سه تن مىداند: خدا، پيامبر و كسانى كه ايمان آوردهاند؛ همان كسانى كه نماز را به پا مىدارند و در حال ركوع، زكات مىدهند و دانستيم كه مقصود از عنوان سوم، امام على(ع) است.
با دقت در واژه (وَلِيُّكُمُ) كه در آيه ولايت آمده است، درمىيابيم كه مقصود از آن، فردى است كه از حق تصرف در امور امت اسلامى برخوردار است. درست همانگونه كه در آيه (النَّبِيُّ أَوْلىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ) ؛ «پيامبر نسبت به مؤمنان، از خودشان اولى و سزاوارتر است». (احزاب: 6) همين معنا در حق رسولاكرم(ص) ذكر شده است. بنابراين به موجب آيه ولايت، اولويت مطرح شده در حق رسول خدا، براى حضرت على(ع) نيز ثابت است و نمىتوان (وَلِيُّكُمُ) را به «ناصِرُكُمُ» (ياور شما) تعبير كرد؛ چرا كه نصرت و يارى بر همه مؤمنان واجب است و آيه (وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنٰاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيٰاءُ بَعْضٍ) ؛ «مردان و زنان باايمان، ولى [و ياور] يكديگرند» (توبه: 71) در بسيارى از آنان تجلّى و نمود يافته است. اين در حالى است كه آيه ولايت به تبيين ولايتى مختص خدا، پيامبر و حضرت على مىپردازد و مىتوان اين اختصاص را از واژه (إِنَّمٰا) كه بيانگر حصر است، دريافت.
برخى از فضايل على(ع) در سنت شريف نبوى
احاديث نبوى فراوانى در بيان برترى و جايگاه امام على(ع) وجود دارد كه گاه ويژه ايشان، و گاه عام است؛ بهگونهاى كه ديگران را نيز در برمىگيرد.
احاديث عام
1. حديث ثقلين
اين حديث، در شمار مشهورترين و صحيحترين احاديث نبوى قرار مىگيرد و شيعه و سنى در نقل و تأييد آن، اتفاق نظر دارند. در صحيح مسلم در باب فضايل على(ع) به نقل از «زيد بن أرقم» چنين آمده است: