170است كه به محض رسيدن به آن، وضو نموده، نماز خوانديم. خلاصه مضجع طفلان مسلم در يسار جاده به فاصله نيم فرسنگ واقع است. عازم زيارت بوديم. آن بقعه چنان است كه اول ورود، محوطهاى است جهت بستن دواب ساختهاند. پس از آن وارد صحن شريف مىشوند و بقعه متبركه داراى دو گنبد است و مرقد هر يك از دو شعاع آفتاب نبوى، در زير گنبد است. كتيبۀ ميان بقعه را خواندم. در زمان دولت خاقان مغفور (آغا محمدخان قاجار) ساختهاند و حال خرابى به هم رسانيده، اگر مرمت نشود، احتمال خرابى دارد. از اسباب تجمل حتى بوريا [هم] ندارد. بالجمله زيارت نموده، سوار شديم.
پنجشنبه بيستوپنجم محرمالحرام نماز صبح را در كنار حسينيه، يك فرسنگى مسيب خوانديم. سه فرسنگى كربلاى معلى تپۀ سلام است. آنجا زيارت مختصرى خوانده، روانه شديم؛ ولى گنبد مطهر ديده نشده، [زيرا] جلوى آن را نخيلات گرفته است. دو فرسنگى كربلا خان جص [گچ] يعنى رباط گچ است و يك فرسنگ بعد از آن، پل سفيد است كه از نهر حسينيه به ميان باغات مىرود. از دروازۀ نجف وارد [كربلا] شديم. بارى، خانه مرحوم حاج ميرزا آغاسى را به جهت منزل معين كرده بودند؛ ولى خود فدوى از راه به درگاه عرش اشتباه رفتم و خاك آن بارگاه را كه حرز جان فرشته است و از رحمت صرف ايزدى سرشته، بوسه دادم. پس از عرض عقيدت به منزل رفته، شب جمعه بيستوششم و شب شنبه بيستوهفتم محرم از آن آستان ملايك پاسبان شرايط دعاگويى به عمل آورده، شب يكشنبه بيستوهشتم به عزم خاكبوسى درگاه شاه اوليا عزيمت نجف نموديم. دو فرسنگى نجف پياده شده، ساعتى بمانديم تا اينكه صبح شد. به رعايت ادب، نزديك وادىالسلام نجف پياده شده و با حضرات مستقبلين به شرايط تعارف و معذرت پرداختم. آنروز به عتبۀ مباركه رفته [بعد از زيارت] و اقامۀ نماز مغرب مراجعت به منزل نمودم.
عضدالملك نجف را اينگونه توصيف مىكند:
نجف اشرف بدين طرز واقع است كه اطرافش الى ماشاءالله زمين مسطح است. تلّ جودى در طرف شرقى شهر، متصل به دروازه واقع شده. وادىالسلام در شمال و دريا در مغرب و جنوبش صحرايى است كه منتهى به دريا