22براهين، 1به تأليف يك دوره فقه همت گماشت. 2اين اقدام مبارك توسط فقهاى بعدى، از جمله محقق حلى (676 ق) و علامه حلى (726 ق) به رشد و كمال بيشترى رسيد. محقق حلى در «شرايع الاسلام» در كنار اجتهاد، به چينش و نظم بديعى در مباحث فقهى پرداخت. 3علامه حلى علاوه بر آن، به بسط و تفصيل و تتبع در مباحث و مسائل و تطبيق و تقارن با ديگر مذاهب و حتى آراى درون‌مذهبى پرداخت. 4
2. آزادى مذهبى
تزلزل در پايه‌هاى خلافت عباسى، وزارت ابن‌علقمى شيعى در زمان خلافت مستعصم عباسى (656 - 640 ق) و سپس سقوط دستگاه خلافت توسط هلاكوى مغول، تب اختلافات مذهبى بين شيعه و سنى و شافعى و حنفى را تقليل داد. هرچند اين فضا زمينه تلاش و كوشش عالمان مذاهب مختلف، به‌ويژه حنفيان و شافعيان را براى جلب و جذب ايلخانيان به خود مضاعف كرد، 5اما همين منازعات فكرى در دربار موجب دلزدگى حاكم مغول تازه مسلمان شده، يعنى «اولجاتيو» بود؛ 6لذا او براى فحص و بررسى حقيقت، جلسات مناظره‌اى با حضور عالمان مذاهب و از جمله مذهب شيعى تشكيل داد كه در نهايت، دفاعيات و استدلال‌هاى قوى علاّمه حلى او را براى پذيرش تشيع آماده كرد. 7آمد و شد عالمان سنى و شيعى مانند ابن‌فوطى حنبلى با على بن عيسى اربلى (692 ق) و خاندان آل طاووس و عمادالدين محمد همدانى واعظ، از اين‌گونه است. 8
نمونه بارز ديگر، تعليم و تعلم طلاب مذاهب مختلف، از عالمان ديگر مذاهب است؛ چنان‌كه على بن عيسى اربلى شيعى، مؤلف «كشف الغمه فى معرفة الائمه» نزد عالمان سنى علم آموخت و برخى عالمان سنى نزد علماى شيعى تلمذ كردند. 9
علامه حلى دروس علوم عقلى را نزد نجم‌الدين كاتبى قزوينى، شمس‌الدين محمد كيش، برهان الدين محمد نسفى واسطى، شاگرد شهاب‌الدين سهروردى فرا گرفته است. 10
3. اعتدال و ميانه‌روى
از ويژگى‌هاى تفكر دينى، به‌ويژه تفكر عالمان شيعى در اين مدرسه و اين دوره، اعتدال و ميانه‌روى عالمان و حاكمان شيعى است، كه البته اين امر، معلول عوامل مختلفى از جمله حشر و نشر عالمان شيعه و سنى با هم است. 11اشتغال عالمان شيعى به امور فرهنگى در حكومت