70متقدم بودن، مايه برترى گوينده نيست؛ همچنان كه متأخر بودن شخص و نو بودن افكارش او را مستحق ظلم و ستم نمى‌گرداند. خردمند و فرزانه كسى است كه طريق انصاف بپويد و به سخن نادرست گوينده، تنها به اين دليل كه از متقدمان است، تن در ندهد و اگر يكى از متأخران سخن به‌جا و حق بر زبان آورد، حق برترى او نگه دارد و حرمتش را فروگذار نكند. بسا انديشه‌اى نوين كه به ذهن گذشتگان نرسيده و مانندش را نياورده‌اند. پس عدالت آن است كه حق را از هر كه باشد، بر نيكى بپذيريم و به نوين و كهنه بودن آن و متقدم و متأخر بودن گوينده‌اش ننگريم، كه حكمت، گمشده مؤمن است و به خبر مشهور، امير مؤمنان (ع) فرمود: «به آنچه مى‌گويد بنگر، نه به آن كه مى‌گويد» . 1
دستاوردهاى علمى
كتاب «السرائر الحاوى لتحرير الفتاوى» مشهورترين كتاب ابن‌ادريس است؛ چنان‌كه وى را با اين كتاب مى‌شناسند و «صاحب سرائر» ش مى‌گويند. ابن‌ادريس در اين كتاب، نظرات اجتهادى خود و راه‌هاى استنباط احكام شرعى را يادآور شده و به شدت جريان فكرى حاكم بر حوزه آن زمان را كه بر ميراث علمى شيخ طوسى جمود و اصرار مى‌ورزيد و از آن رهايى نداشت، نقد كرده است. تلاش‌هاى اجتهادى ابن‌ادريس البته سرانجام به ثمر نشست و باب اجتهاد را كه مى‌رفت پس از شيخ طوسى براى هميشه بسته شود، بازگشايى كرد. 2
ابن‌ادريس در اين راه رنج بسيار متحمل شد و با منافشه در نظريات شيخ طوسى، همه سعى خود را در شكستن جو بسته و سنگين حوزه فقه به كار بست و آن روح استنباط كه امروزه در پيكر فقه شيعى در جريان است، همه از نتايج سعى بى‌دريغ اوست. 3
از تأليفات غيرفقهى او، اين كتاب‌ها را مى‌توان نام برد:
مستطرفات السرائر؛
مختصر التبيان؛
كتاب التعليقات؛
حاشية الصحيفة السجادية؛
كتاب الطب و الاستشفاء؛
رسائل ابن ادريس.