162
فضاى عمومى حرم و صحن
هر مسافرى كه پا به نجف اشرف مى‌نهد، روحانيت خاص اين شهر را به روشنى احساس مى‌كند؛ گرچه سيماى عمومى شهر نسبت به سال‌هاى قبل بسيار تغيير كرده، اما ابهت نجف به فضاى معنوى آن است؛ گويا نسيم بهشتى است كه بر انسان مى‌وزد و روح را صفا مى‌دهد. به ياد اين سخن مرحوم آقانجفى قوچانى در كتاب «سياحت شرق» مى‌افتم كه گفته است:
هر وقت سخن از نجف مى‌رود، آنان (مجتهدان نجف رفته) به يك شيرينى گزارشات خود را نقل مى‌كنند و از خوشمزگى سخن‌هاشان سير هم نمى‌شوند! حتى [با] خوشى و خوشحالى چنان نقل مى‌كنند ك-ه گويا نُقل مى‌خورند و صورتشان برافروخته مى‌شود. (ص 232)
نجف با زيارت حضرت اميرمومنان (ع) شهره آفاق است و در پرتو لطف و عنايت او، حوزه باشكوه آن، قرن‌ها مشعل‌دار فرهنگ تشيع بوده است. صحن حضرت امير (ع) به صورت يكدست سنگ‌فرش شده و گرداگرد آن آبخورى‌هاى مرمرين تعبيه شده است. حضور زائران ايرانى چشم‌گير است كه در غالب كاروان‌ها و همراه با روحانى يا مداح مشغول زيارت‌خوانى و مرثيه ثرايى هستند.
با توجه به ملاحظات جارى، هيچ نماز جماعت رسمى در صحن برگزار نمى‌شود و علاقه شديد زائران به برپايى نماز جماعت به صورت غير رسمى تأمين مى‌شود؛ به اين صورت كه هر شب يك روحانى ايرانى جلو مى‌ايستد و مردم به صورت يكپارچه به او اقتدا مى‌كنند. تربيونى هم براى پخش صداى مكبر اختصاص داده‌اند. البته مديريت حرم اصرار دارد كه يك روحانى مشخص، به صورت متوالى امامت جماعت را عهده‌دار نشود و اين تفاوت، نسبت به سفر قبل محسوس بود.
توسعه روضه علوى
در كنار آمد و شدهاى فراوان زائران، نوسازى، توسعه و عمران روضه علوى با شتاب ادامه دارد و تغيير در بازسازى و زيباسازى حرم كاملا مشهود است. در اين حركت جهادى، ستاد بازسازى عتبات تاكنون پيشتاز بوده است كه بايد توفيق اين خدمت را به آنان تبريك گفت. محورى‌ترين كارهاى انجام شده و در حال انجام به قرار ذيل است: