125انبار جوزجان را «انبير» هم نوشتهاند. به نوشته ابنحوقل به فاصله يك روز از «اشبورقان» واقع و بزرگتر از مرو الرود و داراى تاكها و فراخى نعمت و باغها و بناهايش از گل بوده است. 1اكنون شهرى بدين نام وجود ندارد ولى احتمال دارد در محل «سارى پل» كنونى در قسمت علياى رودخانه شبورقان بوده باشد. 2برخى گفتهاند انبار جوزجان همان شهرى است كه ناصر خسرو قباديانى هنگام سفر به اشبورقان از آنجا عبور كرد و آن را «كرسى جوزجانان» ناميده است. 3ياقوت حموى از «سِكّة الانبار» نام مىبرد كه در بالاى مرو است. 4در فرهنگهاى جغرافيايى از چندين سرزمين ديگر با عنوان انبار ياد شده است؛ از جمله «انبار آبادى» در اطراف شهرستان بوكان آذربايجان غربى و انبار از توابع منطقه سيد چشمه شهرستان ماكو. 5
اما انبار واقع در كرانه غربى رودخانه فرات و 62 كيلومترى غرب بغداد، از مناطق مهم مرزى ايران در حاشيه صحراى عربستان بوده كه از نظر استراتژى نظامى ايران در برخورد با روم اهميت بسيار داشته و منطقهاى گسترده را دربرمىگرفت. اين شهر در فاصله ده تا دوازده كيلومترى شمال غربى تيسفون، پايتخت ساسانى قرار داشت و از شهرهاى استوار و شناخته شده ايران كهن در كناره غربى فرات و در حاشيه صحرا و مرز روم بود. در نوشتههاى رومى اين شهر به نام پريساپور ( Perisapor( خوانده شده است كه نام يونانى - رومى آن است و در اصل «فيروز شاپور» بوده؛ ولى با اين حال به تدريج نام انبار بر آن غلبه يافته است.
انبار يكى از مناطق چهارگانه استانى از استانهاى دوازدهگانه سورستان بوده كه عربها آن را استان العال (قلمرو بالا) مىخواندهاند. اهميت اقتصادى و نظامى انبار به اين سبب بوده كه گذشته از عمران و آبادى، بر سر دو راه اصلى از راههاى بازرگانى و نظامى دنياى قديم قرار داشته است: يكى راه زمينى كه آن را از شرق به تيسفون و جاده خراسان و از غرب به شهرهاى روم و مغرب پيوند مىداد؛ ديگر راه آبى بود كه از طريق فرات به آبراه دجله و از آنجا به خليج فارس و درياى آزاد راه مىيافت. انبار از سوى ايران مرزبانى داشت كه در زبان عربى نامش را «بسفروخ» نوشتهاند. 6
در واقع، انبار به منزله دروازهاى بود كه دنياى شرق را بر روى روم مىگشود و به سبب موقعيتى كه داشت، در ضبط و نظم امر آبيارى سواد بسيار مهم شمرده مىشد. از اين رو در