106
ساختار شهرى نجف
ششمين ديوار نجف كه آخرين آن نيز بود، در سال 1357 قمرى برداشته شد و به جايش خيابانى دور تا دور نجف احداث گرديد كه با نام «شارع سور» معروف شد. سه سال بعد خيابانى به دور حرم مطهر اميرمؤمنان (ع) و پنج سال بعد از آن خيابان‌هاى متعددى كه منتهى به حرم مى‌شد، ساخته شد؛ مثل شارع الصادق، شارع الرسول، شارع طوسى و شارع زين‌العابدين. از آن پس نجف آن‌قدر توسعه يافت كه به نزديكى‌هاى كوفه رسيد. شهرك‌هايى نيز در اطراف نجف ساخته شده؛ مثل شهرك عدالت، فرات، قدس و شهرك‌هاى هفت‌گانه ندا.
متوسط تعداد زوار در هر روز، نزديك به 29000 نفر تخمين زده مى‌شود كه در روزهاى پنج‌شنبه و جمعه به 40000 نفر نيز مى‌رسد. در مناسبت‌هاى دينى و مناسبت‌هاى مخصوص امير مؤمنان (ع) جمعيت زوار به ده‌ها برابر اين تعداد نيز افزايش مى‌يابد.
نجف داراى پانزده تكيه و 55 مسجد و 11 حسينيه و 24 مدرسه علميه است كه نزديك به نود درصد تمام مراكز موجود در نجف را تشكيل داده است. همچنين در بخش تجارت و بازرگانى كه محور توسعه زيربنايى نجف شده، بيش از چهل درصد مردم مشغول به كارند و اين تعداد نزديك به ده‌هزار نفرند كه در چهارهزار كارگاه كوچك و بزرگ اشتغال دارند. 1
بازار بزرگ
بازار نجف، نقطه عطف فعاليت‌هاى تجارى و كسب و كار در نجف اشرف است؛ اما با آسيب‌شناسى اين بازار درمى‌يابيم كه بهتر است مشاغلى نزديك حرم باشند كه با فضاى معنوى حرم تناسب داشته باشند؛ مانند كتاب‌فروشى و عطرفروشى، و شغل‌هايى كه سر و صداى زيادى دارند يا بوى نامطبوعى ايجاد مى‌كنند، بهتر است از حرم دورتر باشند؛ مانند آهنگرى، مسگرى و قصابى.
مغازه‌هاى لباس‌فروشى و پارچه‌فروشى نيز چون اثر منفى معنوى ندارند، مى‌توانند هر جايى باشند.
در كنار بازار نجف، انواع نيازمندى‌ها مثل حمام، هتل، قهوه‌خانه، مدرسه و. . . وجود دارد. بازار داراى معمارى ساده و در عين حال زيبايى است. بازار نجف مسقف ساخته شده تا از باد و باران و آفتاب داغ در امان باشد؛ ولى به فاصله چند متر دريچه‌اى نصب شده تا نور و