33حيات من براى شما همراه با خير است؛ شما سخن مىگوييد و من جوابتان را مىگويم و هنگامى كه وفات يافتم، وفاتم نيز برايتان خير به همراه دارد؛ زيرا اعمال شما بر من عرضه مىشود؛ اگر در آن خيرى ديدم، به سبب آن خدا را سپاس مىگويم و اگر شرى ديدم، برايتان استغفار مىكنم.
اين حديث، استدلال به اين آيه در ترغيب به زيارت پيامبر[(صلى الله عليه و آله)] پس از رحلت ايشان را تأييد مىكند. در صفحه 257 كتاب «المفاهيم»، اين حديث را آوردهايم.
اين حديث صحيح است و علامه محدث «شيخ ابوالفضل عبدالله غمارى» رسالهاى در اين موضوع با عنوان «نهاية الامال فى شرح و تصحيح حديث عرض الاعمال» نگاشته است. گذشته از اينكه اختلاف در حديث، تأثيرى بر اصل مسئله «عرضه اعمال امت بر پيامبر[(صلى الله عليه و آله)]، و زنده بودن ايشان در برزخ» ندارد و بلكه مىتوان گفت همه پيامبران داراى حيات و زندگى در برزخ هستند. در اين باب، «حافظ بيهقى» و سيوطى نيز هر كدام رسالهاى نوشتهاند.
اشكال لغوى
برخى ديگر، به استدلال به آيه مذكور اعتراض داشتهاند و در فتواهايشان آوردهاند:
«اذ»، ظرف زمان براى ماضى است و بر مستقبل دلالت نمىكند و خداوند نفرموده:
«وَلَو انَّهُمُ اذا ظَلَموا» ، بلكه فرموده:
إِذْ ظَلَمُوا.