34به عبارت ديگر، اين آيه از زمان حيات پيامبر[(صلى الله عليه و آله)] سخن مى‌گويد و استغفار پيامبر[(صلى الله عليه و آله)] پس از وفاتش، ناممكن است؛ زيرا وقتى كسى بميرد، اعمالش، جز در سه مورد، از دنيا قطع مى‌شود؛ آنچنان كه رسول خدا[(صلى الله عليه و آله)] فرمود:
«صَدَقَةٌ جاريَةٌ أَو عِلمٌ يُنتَفَعُ بِهِ أَو وَلَدٌ صالِحٌ يَدعُو لَهُ»؛ « صدقه‌اى كه داده مى‌شود، علمى كه [براى ديگران] سودمند باشد و فرزند صالحى كه براى او دعا كند». 1
پس يك انسان نمى‌تواند پس از مرگش براى كسى آمرزش بخواهد حتى براى خودش، زيرا دستش از انجام اعمال، كوتاه شده است.
در پاسخ بايد بگوييم كه اين يك ادعاى واهى است؛ زيرا منحصر بودن «إذ» به زمان گذشته، سخنى قابل تأمل است. «إذ» همان‌طور كه در زمان گذشته عمل مى‌كند، براى آينده نيز به كار مى‌رود. «ابن‌هشام» در «مغنى اللبيب» 2 معانى ديگرى براى آن آورده و نوشته است: «إذ» براى زمان آينده نيز به كار مى‌رود. «ازهرى» در «تهذيب اللغه» 3 مى‌گويد: «عرب زبان «إذ» را براى آينده و «إذا» را براى گذشته به كار مى‌برد».
خداوند عزّوجلّ در آيه 51 سبا مى‌فرمايد: وَ لَوْ تَرىٰ إِذْ فَزِعُوا ؛ «اگر ببينى هنگامى كه فريادشان بلند مى‌شود».
از استعمال «إذ» براى آينده مى‌توان به كلام خدا در آيه‌هاى زير اشاره كرد: