21سرافرازى است. اين بُعد گرچه در ماهيت كلمه (شعائر) يافت نمىشود، ولى در ماهيّت متعلّق شعائر وجود دارد.
نتيجه اينكه: شعائر همان نُسك و اعمال حج، من حيث هو نيست، آرى نُسك و اعمال حجّ را مشاعر گويند زيرا در آنها جنبه اعلامى وجود دارد. و به تعبير ديگر، شعائر دين خدا نيستند، بلكه شعائر، اشاره به جنبه اعلامى دين خدا دارند.
تنوع شعائر
شعائر دينى كه مورد اعتراض وهابيت قرار گرفته است، داراى انواع گوناگون و مختلفى است:
1. برپايى يادبود و جشنهاى ميلاد بزرگان دين، همانند پيامبر(ص) و امامان از اهل بيت عليهم السلام امرى كه آن را از امور مستحدثه برشمرده و حكم به بدعت و ضلالت آن نمودهاند.
2. اهتمام به روزهايى كه در اسلام به يادماندنى بوده و در آن حوادث مهمّى اتّفاق افتاده است، مثل: روز مبعث، جنگ بدر، جنگ خندق، روز فتح مكه، شب معراج، شب هجرت، روز مباهله و روز غدير و....
3. درجهاى بالاتر از اين موارد، آبادانى قبور اولياى دين و ساختن گنبد و بارگاه براى آنان است، تا در حقيقت اعلان و اشعارى بر وجود امام و رهبرى الهى و دعوت به اقتدا به كيش و آيين ايشان باشد.
4. اهتمام به مكانهاى جغرافيايى، مكانهايى كه در آنجا وقايع مهمّى اتّفاق افتاده است؛ مثل محل غدير خم، غار حراء، موضع غزوه بدر و مساجدى كه پيامبر(ص) در آنها نماز بهجا آورده است. به اينكه در آن