90
مرجعيت شيعه و مقاومت در برابر اشغالگران
ابوذر بريرى
بسيج مردم در برابر بيگانگان
جنگ جهانى اول در ماه رمضان 1332 برابر با اوت 1914 م. آغاز شد و در پى آن، سرزمين اسلامى عراق، مورد تجاوز قواى نظامى انگليسى قرار گرفت. آيةالله سيد محمد كاظم طباطبايى يزدى يكى از مراجع بزرگ نجف با صدور نامه‌ها و فتواهايى، مردم عراق را براى دفاع از سرزمين اسلامى، بسيج كرد. او نامه‌هايى خطاب به شيخ خزعل، حاكم منطقۀ خوزستان نوشت و از وى خواست كه عشاير منطقه را بر ضد نيروهاى اشغال‌گر، آماده نمايد. همچنين نامه‌هاى ديگرى به همين مضمون، خطاب به سران عشاير در ناصريه فرستاد و نامه‌هاى ديگرى نيز براى عشاير زيرچ و شطره، ارسال كرد.1
آن فقيه بزرگ در يكى از نامه‌هايش خطاب به خيون العبيد يكى از رهبران و شيوخ عشاير، چنين مى‌نويسد:
اما بعد، همان طورى كه هجوم كفار به كشورهاى اسلامى و نيز محاصرۀ بصره توسط آنان را خبردار شدى، «يريدون ليطفئوا نور الله بافواهم و يا بى الله ان يتم نوره»، لذا بر تو و جميع مسلمين تحت امر تو واجب مى‌كنم براى دفع كفار به سوى بصره روى آورى. اين امر بر تو و كسانى كه كلام من به آنان مى‌رسد، واجب است كه با مال، جان، اسلحه، مردان و اسب‌هايشان، دفاع كنند. هيچ مسلمان متمكّن، عذرى ندارد. حكومت و ساير مسلمانان، فرقى ندارند و در دفاع از اسلام، همه مساوى هستند. 1
عالمان، استادان و طلاب زيادى در خط مقدم اين جبهه حاضر شدند و با دشمن جنگيدند. در اين نبرد، آيةالله سيد محمد تقى خوانسارى به اسارت دشمن در آمد و به كشور هند برده شد. سيد محمد يزدى پسر بزرگ آيةالله سيد محمد كاظم يزدى در نبرد تن به تن با اشغالگران، به شهادت رسيد و كشور عراق به تصرف كامل نيروهاى انگليسى در آمد. سران نظامى و سياسى دولت انگليس در تلاش و تكاپو بودند تا مرجع تقليد شيعه را هر طور شده، به آرامش و سكوت وا دارند و به اشغال‌گرى خود ادامه دهند و براى اين كار، به ترفند رشوه و تأليف قلوب، روى آوردند.
ديدار سررونالد با آية اله سيدكاظم يزدى
سر رونالد استورز يكى از مأموران سرشناس انگلستان كه اطلاعات جامعى پيرامون مردم مسلمان مشرق زمين، به ويژه كشورهاى عربى داشت و به زبان عربى هم كاملاً مسلط بود، در سال 1917م. برابر با 1336ق. جهت ديدار با آيةالله سيد كاظم يزدى در نجف، عازم اين شهر شد. او اين رخداد تاريخى را چنين نقل مى‌كند: