32ز: شناخت سيره كامل امامان معصوم، مستلزم آن است كه تمام جريان‌هاى سياسى، فرهنگى و شرح زندگى شخصى و اجتماعى و موضع ائمه (ع) را در برابر جريان‌هاى حاكم شناخت. براى اين جهت ناگزير بايد تمام كتاب‌هاى تاريخ را بررسى كرد.
علل تفاوت سيره
بستر زمانى سيره و سنت معصومين، از بعثت رسول خدا (ص) آغاز شد و در سال 260 با شهادت امام حسن عسكرى(ع) پايان يافت. يعنى مدت 273 سال گستره زمانى سيره بوده است كه اگر هفتاد سال غيبت صغرا را برآن بيفزاييم يعنى تا سال 329 اين زمان به 342 سال افزايش مى‌يابد.
بديهى است كه جريان‌هاى مختلف اجتماعى، فرهنگى، فقهى، كلامى، سياسى، اقتصادى و مذهبى متفاوتى در اين مدت پديد آمده اند كه هركدام حكم ويژه اى مى‌طلبيده است.
تأثير دو عنصر زمان و مكان، به عنوان مقتضيات زمان، در چگونگى دستورهاى خداوند، انكارناپذير است. افزون بر آنكه يك دستور در شرايط مختلف، شكل‌هاى مختلف مى‌يابد. هرشرايطى نيز حكم ويژه اى مى‌طلبد. علاوه بر آن، شرايط روحى و جسمى افراد نيز در احكام تأثير بسيار دارد و هر حكمى ممكن است نسبت به اشخاص مختلف، به اشكال متفاوتى بيان شده باشد و ضرورى بود كه سيره معصومين نيز برحسب اقتضاى زمان و اختلاف شرايط و شرايط مختلف افراد، متفاوت باشد.
افزون بر اين‌ها گاهى امام معصوم، مطلبى را به جهت تقيه بيان كرده است يا اقدامى را براى تقيه انجام داده است. در اين خصوص مشاهده مى‌شود كه در يك موضوع، دو يا چند حديث صحيح و متفاوت، متضاد و يا متناقض رسيده است. فقها در اين باره در فصل تعادل و تراجيح از آن بحث كرده اند و نيز مشاهده