39مرجعيت دينى بعد از خود است، تا مسئله تثبيت و تطبيق دين و شريعت به نحو احسن و صحيح عملى گردد.
بررسى ابعاد تاريخى
دين اسلام آخرين دين و پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله آخرين رسول براى بشر است؛ دينى كه در تمام ابعاد زندگى فردى و اجتماعى بشر نظر داشته و براى تمام ملّت‌ها فرستاده شده است. ولى از طرف ديگر مى‌بينيم مدّت بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله محدود است؛ مدّتى در حدود 23 سال كه 13 سال آن در مكه به سر برده است. شهرى كه عمدۀ مبارزات پيامبر صلى الله عليه و آله در آن جا با بت‌پرستان، براى از بين بردن آداب و رسوم شرك و بت‌پرستى بوده است و از آن جا كه نتوانست تعلميات اسلامى را به صورت گسترده در مكه بيان كرده و به اجرا در آورد، لذا تصميم گرفت كه باقيماندۀ عمر رسالت خود را در شهرى ديگر سپرى كند تا از آزادى بيشترى برخوردار باشد و بتواند به بيان دستورهاى اسلام بپردازد، ولى در آن مدت ده سال باقيمانده نيز فرصت محدودى براى حضرت فراهم شد. در اين مدت جنگها و غزوات بسيارى بر پيامبر صلى الله عليه و آله تحميل شد و وقت حضرت را به خود مشغول كرد.
چه كارهاى زياد تشكيلاتى و حكومتى كه به جهت تشكيل حكومت اسلامى در مدينه به عهدۀ حضرت صلى الله عليه و آله آمد و اين‌ها همه مانع از آن بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله اوقات خود را منحصر در بيان احكام اسلامى نمايد.
از سوى ديگر از امتيازات اديان و شرايع، تدريجى بودن بيان احكام و تكاليف است. همان گونه كه تمام كليات احكام در صدر اسلام تبيين نشد، بلكه به مرور زمان و با پيدا شدن موقعيّت‌ها، احكام مطرح مى‌گرديد، اين تدريجى بودن بعد از وفات پيامبر صلى الله عليه و آله در بخش توسعۀ شريعت ادامه پيدا كرد.
از اين جا به ضرورت مرجعيت دينى گروهى معصوم پى مى‌بريم كه با بيان احكام اسلامى در موقعيّت‌هاى مناسب، شريعت را از تبيين كلّى كه توسط رسول خدا صلى الله عليه و آله انجام گرفته بيرون ساخته و به نحو وسيع و جزئى تبيين و توضيح دهند ولى از آن جا كه اهل سنت اين دوره و عصر را قبول نكرده و تنها به سنت پيامبر صلى الله عليه و آله در بيان احكام اكتفا