15
يافتن شمال با استفاده از برابرى سايه‌هاى دستك
اين طريقه نسبت به روش قبل (سايه سردستك) داراى دقت بيشترى است و طرز كار آن به شرح زير مى‌باشد:
دستكى را به طور قائم در زمين آفتاب‌گير هموارى كه بتواند حداقل سايه‌اى به درازاى حدود 30 سانتى‌متر ايجاد كند فرو ببريد و محل سايه را در زمان پنج تا ده دقيقه پيش از ظهر به وسيله ميخ يا قطعه سنگى روى زمين مشخص سازيد. حال كمانى به مركز پاى دستك و شعاع درازاى سايه آن به كمك ريسمان روى زمين رسم كنيد.
بديهى است هرچه به ظهر نزديك شويم از طول سايه كاسته شده و درازاى آن در ظهر به حداقل مى‌رسد و از ظهر به بعد دوباره بر درازاى آن افزوده مى‌شود تا هنگامى كه سايه مزبور كمان رسم شده را قطع نمايد. محل برخورد سايه دستك با كمان مزبور را بدون درنگ روى زمين نشانه‌گذارى كنيد و دو نقطه مزبور را به وسيله خط راستى بهم متصل سازيد تا مشرق - مغرب بدست آيد.
خطى از پاى دستك به خط مشرق - مغرب عمود سازيد تا كمان مزبور را در نقطه‌اى قطع نمايد و امتداد شمال مشخص گردد. بايد توجه داشت كه