11نيست و بر حكومت اسلامى در اقامۀ حج مسؤوليتى مقرّر شده كه در هيچيك از فرايض بدينصورت وجود ندارد و آن اين‌كه: «خانۀ خدا را خالى نگذارد و اگر مردم از رفتن به حج تساهل كنند، الزاماً آنان را به حج اعزام كند ¹ و هرگاه توان مالى نداشتند از بيت‌المال هزينه سفرشان را تأمين نمايد». ² (در مورد زيارت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نيز چنين توصيه‌اى شده است). ³و در همين راستا به آنان‌كه از حضور در موسم و انجام فريضۀ حج استنكاف ورزند هشدار داده‌اند كه اگر حج را ترك كنند مستوجب هلاكت و عقوبت الهى خواهند شد ⁴ و پيامبر خدا صلى الله عليه و آله تارك حج را در زمرۀ يهود و نصارى برشمرده است؛ «مَنْ ماتَ و لم‌يَحِجَّ فلا عَلَيْهِ أن يَموتَ يهوديّاً أو نصرانيّاً». ⁵ به همين لحاظ به تكرار حج نيز توصيه شده، همانگونه كه ائمه عليهم السلام ده‌ها بار حج بجا مى‌آوردند. و در روايات آمده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بيست‌بار حج گزارد كه هفت بار آن قبل از بعثت بوده است. ⁶افزون بر اينها، رواياتى است كه با صراحت مى‌گويد هيچ عملى هرچند صالح و نافع باشد، جايگزين حج نمى‌شود.

امام صادق عليه السلام از قول پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله آورده است كه در پاسخ به مرد اعرابى - ثروتمندى كه موفق به حج نشده بود و از آن حضرت مى‌خواست