18مىرود، تصور نكند به حريم كبريايى و قرب خداوندى راه يافته بلكه قبل از هر چيز به شرايط و آداب، اخلاق و معنويات و تحول روحى و عملى بينديشد، باشد كه در زمرۀ زائران واقعىِ خانۀ خدا در آيد و مصداق اين شعر نباشد:
بهطواف كعبه رفتم به حرم رهم ندادند
كه تو در برون چه كردى كه درون خانه آيى؟!
مسؤوليت سنگين اخلاقى ما
با توجه به آنچه به اختصار از نظر گذشت، ضرورت اخلاق و آداب در اين هجرت روحانى و سفر الهى، واضحتر از آن است كه آن را به شرح و بيان نياز باشد. اين سفر براى بيشتر زائران، در طول عمر تنها يكبار پيش مىآيد و از دست دادن فرصت كوتاه و زود گذر حج و غفلت از وظايف و مقرّرات و تذكرات، خسارتى است جبران ناپذير كه افزون بر زيانهاى فردى و تيرگى صفاى عبوديت، آثار نامطلوب اجتماعى و مكتبى فراوانى به بارمىآورد. حج مجمع جهانى وجوه مسلمين از همۀ اقطار عالَم است.
در اين كنگرۀ عظيم جهانى و بين المللى، ضعفهاى اخلاقى، بويژه از ما پيروان اهلبيت عليهم السلام كه زير ذرّهبينِ دوست و دشمن قرار داريم، به سرعت نمايان مىشود و تا كرانههاى جهان پيش مىرود و چهرهاى زشت و نامطلوب از شيعه نشان مىدهد و سمعۀ ملّت بزرگ و ميهن اسلامى را مخدوش مىسازد و اگر خداى ناخواسته يك زائرى عملى نامناسب و رفتارى نامطلوب از خود نشان دهد، علاوه بر گناه فردى و ضايع كردن زحمات خود، به حيثيت نظام و تشيع و مكتب والاى اهلبيت لطمه زده و ديگران آن را به حساب مذهب و ملت و نظام ما خواهند گذاشت. در