22در اين نوشتار آثار و مكانهاى مقدس عراق كه در اصطلاح از آن به «عتبات عاليات»ياد مىشود،ارايه و بررسى خواهد شد.از لحاظ لغوى،«عتبات»جمع واژه«عتبه»است و به آستانه در گفته مىشود؛جايى كه مماس با زمين قرار مىگيرد.
آستانۀ در نخستين جايى است كه زائر به هنگام ورود به حرم،برآن قدم مىگذارد.
مجموعه عتبات شامل چهار منطقه است كه در چهار فصل از آن سخن خواهيم گفت.
فصل اوّل:نجف اشرف شامل حرم امام على عليه السلام،و ساير آثار آن.
فصل دوّم:كوفه،شامل مسجد كوفه و مقابر و مقامهاى صحابه و ياران امام على عليه السلام.
فصل سوّم:كربلا،شامل حرم و مرقد امام حسين عليه السلام،شهيدان كربلا و نيز حرم حضرت ابوالفضل عليه السلام.
فصل پنجم:سامراء،شامل مرقد امام هادى عليه السلام و امام عسكرى عليه السلام و سرداب غيبت.
فصل چهارم:كاظمين شامل مرقد امام كاظم عليه السلام و امام جواد عليه السلام.و نيز بغداد و مدائن
در پايان لازم است از مؤسسۀ فرهنگى نشر مشعر و معاونت محترم آموزش و تحقيقات حج كه مقدمات چاپ اين اثر را فراهم آوردند تشكر كنم و تلاشهاى خانمها عليخانى،حقشنو،جمشيدى،ترك زبان،كه بنده را در اين كار يارى كردند و نيز آقاى محمد رضا انصارى كه اين كار را از ابتدا تا انتها با دقت مطالعه و از نظرات خود حقير را بهرهمند ساختند و ويراستار محترم آقاى جواد كامور بخشايش و حروف چينان تلاشگر را قدرشناسم و از حضرت ربوبى موفقيت و سلامتى همه دستاندركاران چاپ اين اثر را خواهانم.
اسفند /1382محرم الحرام 1425
اصغر قائدان