17
پيش در آمد
موقعيت جغرافيايى و تاريخى عراق
اين سرزمين را از آن رو عراق گفتهاند كه از ديگر سرزمينهاى عربى پستتر و در نزديكى درياست.كلمۀ عراق را از«عراق القربه»گرفتهاند؛يعنى مشكى كه پايين آن سوراخ است.برخى نيز گفتهاند«عراق»جمع«عرق»است؛به معناى«ساحل دريا»و منظور از آن،ساحل دجله و فرات است كه به هنگام مدّ به سطح دريا مىرسد و به آن وصل مىشود.برخى ديگر معتقدند كه از«عروق الشجر»(ريشههاى درخت)گرفته شده است. 1به همين سبب در زبان انگليسى آن را«ايراك»تلفظ مىكنند؛به معناى جاى پر نخل و درخت،كه برگرفته از كلمه فارسى«ايراه»است.سرزمين عراق به لحاظ جغرافيايى،شامل سه منطقه است:1-استپ و بيابان(در جنوب و غرب)2-زمينهاى پست و دشتهاى دجله و فرات(ديار بكر و آرارات)3-ناحيههاى كوهستانى(در شمال و شمال شرق).
دو رود دجله و فرات،كه از تركيه سرچشمه مىگيرد،طولانىترين رودهاى عراق با 1851 و 2700 كيلومتر است و در شمال بصره به هم مىپيوندد و پس از تشكيل شطالعرب،كه امروزه آن را«اروند رود»مىنامند،و طى 190 كيلومتر به خليج