11
پيش‌گفتار
حج، صحنه فراگيرى آموزه‌هاى ناب مكتب نبوى و ائمه اطهار(عليهم السلام) است؛ چنان‌كه طالبان حقيقت، مى‌توانند با تأمل در آموزه‌هاى حج به شناخت بالايى در شريعت اسلام دست يابند؛ به بيان ديگر حج غير از اعمال ظاهرى، سلسله درس‌هاى ديگرى نيز دارد كه فقط با انجام دادن مناسك حج، نمى‌توان به آنها رسيد بلكه بايد با تفكر در راز و رمزهاى اين مناسك، به معارف آن دست يافت. در حقيقت، مناسك حج صورت‌هايى از سيرت اين آموزه‌ها و درس‌هاست.
حج، زمينه‌ساز فرصت‌هاى گوناگون فرهنگى، اجتماعى، سياسى، عبادى و حتى اقتصادى براى جهان اسلام است. حج، كنگره‌اى اجتماعى است كه جوامع گوناگونى را از نژادها، زبان‌ها و مليت‌ها، در يك سرزمين جمع مى‌كند. اين اجتماع از نظر كمى و كيفى، بى‌نظير و بى‌مانند است؛ چراكه انسان‌ها با انگيزه‌هاى الهى و بدون جبر، از مال، فرزند و مشغله‌هاى اجتماعى خود چشم مى‌پوشند تا به اين مركز توحيد برسند و از فضاى معنوى آن فيض برند.