7زائر با بوسيدن و كشيدن دست به قبر و ضريح و در و ديوار حرم، خير و بركت مى‌جويد. اين كار، سنتى ديرينه است كه ريشۀ دينى دارد. در زمان پيامبر خدا (ص) مسلمانان آب وضوى آن حضرت يا موى سر و صورت ايشان را هنگام شانه‌كردن به قصد تبرك برمى‌داشتند.12
در قرآن و تاريخ انبيا آمده است كه حضرت يعقوب، پيراهن يوسف را بر صورت خود انداخت و بينا شد.13 داستان «تابوت سكينه» كه در ميان بنى‌اسرائيل بوده، يا تبرك جستن مؤمنان به جايگاه اصحاب كهف نيز از آن جمله است. زائران از حرم‌ها و قبور مطهر ائمه و هر چه كه منتسب به اولياى خدا باشد، تبرك مى‌جويند؛ چون خداوند خيرات و بركاتى را از اين راه به بندگانش مى‌رساند. «اماكن متبركه» به مكان‌هاى داراى خير و بركت گفته مى‌شود كه زيارتگاه‌ها هم از آن جمله است.
تُربت
به معناى خاك است. به قبر و مزار هم تربت گفته مى‌شود (اى كه بر تربت ما مى‌گذرى، همت خواه) . حضور در كنار تربت به خاك خفتگان و قرائت فاتحه و ياد اموات، مستحب است. معروف‌ترين و مقدس‌ترين تربت، خاك قبر حضرت سيدالشهدا (ع) است كه فضيلت بسيار دارد و سجده بر تربت و ذكر خدا با تسبيح تربت كه يادآور آن شهيد مظلوم است، سفارش شده است. حضرت رضا (ع) دربارۀ شفابخشى تربت، كه از ويژگى‌هاى خاك قبر امام حسين (ع) است مى‌فرمايد: هر خاكى حرام است، مثل مردار و خون؛ مگر خاك قبر حسين (ع) كه شفاى هر دردى است.14
تربت مقدس امام حسين (ع) يادآور فرهنگ جهاد و شهادت است و آن زمين مطهّر، پيكر پاكى را در برگرفته كه در راه خدا و احياى دين قربانى شد و به ديگران درس عزت و شهامت آموخت. از اين رو تربت كربلا قداست و احترام خاصّى دارد و در فقه نيز احكام ويژه‌اى براى آن بيان شده است. سجده بر تربت كربلا، ثواب بسيار دارد و در روايت آمده است:
«السّجود على تربة الحسين يَخرِقُ الحُجُبَ السَّبْعَ؛ 15 سجده بر تربت امام حسين (ع) حجاب‌هاى هفتگانه را مى‌درد.» و اين اشاره به بعد ملكوتى و قدسى اين خاكِ خون‌آلود دارد.
شهادت، خاك را بوييدنى كرد شهادت، سنگ را بوسيدنى كرد
امام خمينى دربارۀ تربت شهدا فرموده است: «همين تربت پاك شهيدان است كه تا قيامت، مزار عاشقان و عارفان و دل‌سوختگان و دارالشّفاى آزادگان خواهد بود» .16
تشرّف
به معناى به شرافت رسيدن و مقام يافتن. در اصطلاح، به رفتن به حرم‌هاى مقدّس و اماكن زيارتى، يا توفيق ديدار اولياى خدا و انسان‌هاى بزرگ و وارسته نيز تشرّف گفته مى‌شود؛ چون اين ديدارها و زيارت‌ها، به انسان شرافت و ارزش مى‌بخشد. گاه اصطلاح «شرف‌يابى» هم به كار مى‌رود. كسى كه به زيارت خانۀ خدا يا عتبات برود، مى‌گويد: «مشرّف شدم» يا «شرفياب گشتم» . به راستى نيز چنين است. چه شرافتى بالاتر از توفيق زيارت زبده‌ترين انسان‌هاى عالم وجود، كه الهام‌بخش پاكى و عفاف و ايمان و انسانيتند؟
تلّ زينبيّه
«تلّ» به معناى تپه و تودۀ برآمده از زمين و جاى مرتفع است. سرزمين كربلا داراى يك رشته تپه ماهورها و پستى و بلندى‌ها و يك قسمت هموار بوده كه جنگ در اين قسمت درگرفت. امام حسين (ع) محل استقرار همراهان خود و برپايى خيمه‌ها را در جايى انتخاب كرده بود كه هم به شريعۀ فرات دسترسى داشته باشند و هم با استفاده از موانع طبيعى، دور از چشم دشمن باشند؛ يعنى صحنۀ درگيرى پايين‌تر از محّل خيمه‌ها بود. در روز عاشورا حضرت زينب (ع) براى آگاهى از وضع ميدان و خبر يافتن از برادرش سيدالّشهدا (ع) بارها به آن بلندى كه مشرِف بر ميدان جنگ بود مى‌رفت. اين قسمت بعدها به «تلّ زينبيه» معروف شد.
براى اين‌كه اماكن خاصّ، يادآور وقايع مربوط به آن‌ها باشد، بنا و ساختمانى مى‌سازند تا نمادى از آن حادثه باشد. پيش‌تر در مكان تلّ زينبيه اتاقى كوچك وجود داشت، ولى در بازسازى‌هاى اخير، در سال 1398 قمرى بنايى باشكوه در آن‌جا ساخته شد17 كه زائران كربلا به آن‌جا مى‌روند و با يادآورى حوادث روز عاشورا، عزادارى مى‌گنند يا در آن‌جا نماز مى‌گزارند. اين ساختمان در ضلع غربى حرم امام حسين (ع) قرار دارد و خيابانى ميان آن و ديوار حرم وجود دارد.