12جنوب و مدارات، امتداد مشرق به مغرب را نشان مى‌دهند.
اما ساده‌ترين راه براى پيدا كردن جهت‌هاى جغرافيايى روشى ساده ولى عملى است به اين صورت كه اگر دست راست به سمت طلوع خورشيد و دست چپ در جهت غروب خورشيد باشد دست راست سمت مشرق و دست چپ سمت مغرب را نشان مى‌دهد. به اين ترتيب سمت مقابل شمال و پشت سر جنوب را تعيين مى‌كند كه سمت شمال به عنوان مبداء انتخاب مى‌گردد.
1-4- انواع شمال
همان‌گونه كه اشاره گرديد در تعيين جهت و امتداد نقاط و موقعيت‌ها، امتداد شمال به عنوان امتداد مبداء درنظر گرفته مى‌شود. به طور كلى در كارهاى جغرافيايى براى سنجش امتدادها، سه امتداد مبنا به شرح زير وجود دارد:
... 