22
پيشگفتار
بسيارى از كارشناسان معتقدند كه واژۀ عراق عربى بوده و به معنى ساحل است، اين واژه در لهجۀ اهالى حجاز به معنى دامنۀ كوه است. برخى نيز اصل اين واژه را برگرفته از زبان فارسى مى‌دانند و خوارزمى معتقد است كه اصل كلمه عراق >ايراك< است و از همين ريشه دو اسم ايران و عراق مشتق شده است و معنى اين واژه در زبان فارسى >سرزمين پايين دست< است. برخى نيز معتقدند كه اين واژه از دوران سومرى ها و يا قبل از آن وجود داشته و در حقيقت تغيير شكل يافته >اوروك< يا >اونوك< است كه به معنى >زادگاه< است. تاريخ نويسى به نام >اومسند< معتقد است كه كلمۀ >اريگا< در اسناد تاريخى برجاى مانده از قرن دوازدهم قبل از ميلاد ديده مى‌شود و كلمۀ >عراق< در روزگار ساسانيان و در حوالى قرن ششم و پنجم قبل از ميلاد به تدريج در شعر جاهلى عرب ظاهر شده است.
در ماده دوم قانون اساسى عراق كه در سال 1959 در روزنامۀ >الوقائع العراقيه< منتشر گرديد گفته شده است كه كلمه عراق از كلمه قديمى >أراكى< گرفته شده است كه بمعنى سرزمين آفتاب است.
موقعيت جغرافيايى عراق:
عراق در محدودۀ طول جغرافيايى 3845 و 4845 شرقى و عرض جغرافيايى 295 و 3715 شمالى قرار دارد و اين موقعيت جغرافيايى آن را در منطقۀ معتدلۀ شمالى قرار مى‌دهد. اين كشور از شمال به تركيه و از شرق به ايران و از غرب به سوريه و اردن و از جنوب به عربستان سعودى و كويت و خليج فارس محدود مى‌شود كه در اين ميان طول مرز آن با سوريه600 كيلومتر و با