29فتح كردند.مورّخان در تاريخ فتح دمشق اختلاف دارند؛بعضى سال سيزده هجرى و بعضى سال چهارده و يا هفده هجرى گفته‌اند.
پس از فتح شام،«يزيد بن ابى سفيان»،كه يكى از چهار فرمانده فاتح دمشق بود،از سوى عمر به حكومت اين شهر منصوب شد.وقتى او مرد،عمر قلمرو او را به معاويه سپرد و وى مالك مطلق العنان اين سرزمين گشت. 1
در فتح شام بيشتر مهاجران و انصار حضور داشتند.به گفتۀ ابن سعد،113 صحابه در آن شركت كردند. 2شهر«حُمص»-در جنوب دمشق-محل ملاقات و الحاق اصحاب پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به يكديگر بود.«ابو مسلم خولانى»وقتى داخل مسجد حمص شد،سى تن از ريش سفيدان اصحاب را در آن ديد و كثير بن مرۀ حضرمى نيز هفتاد بدرى،از صحابۀ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را در آن‌جا ملاقات كرد.آنان مقدمۀ لشكر اسلام بودند كه آموزش فقه و قرآن در سپاه اسلام بر عهدۀ آنان بود.بسيارى از تابعين در شام به دست عبادة بن صامت،ابو دردا و معاذ بن جبل فقه آموختند.اين كار به سبب درخواست يزيد پسر ابوسفيان صورت گرفت كه به عمر نوشته بود مردم شام فراوان‌اند و به تعليم قرآن و فقه نياز دارند.بدين سان حمص پايگاه عباده شد،ابو دردا به دمشق رفت و معاذ نيز عازم فلسطين گرديد. 3
معاويه پس از آن‌كه از سوى عمر به‌جاى برادرش يزيد بن ابوسفيان به حكومت دمشق منصوب شد،به فتح ساير شهرهاى شام اقدام كرد.وى در دوران خلافت عثمان قدرت بلامنازعى يافت و علاوه بر شام به حكومت«جزيره»نيز دست يافت.او تمامى ولايات شام را به قيسى‌ها سپرد و همين قيسى‌ها و بعد كلبى‌ها بودند كه او را در مقابل امام على عليه السلام تقويت كردند.معاويه پيراهن خونين عثمان را بر منبر مسجدى،كه بعدها،جامع اموى به‌جاى آن ساخته شد،گذاشت و رؤسا،اشراف و قبايل را فراخواند.آنان نيز