11* * «ثُمَّ مَحِلُّهٰا إِلَى الْبَيْتِ الْعَتِيقِ» ¹

«عتيق»؛ يعنى آزاد و «عتق» يعنى آزادى. اين خانه آزاد است، نظير ديگر مساجد نيست كه گاهى ملكِ كسى باشد و گاهى مسجد ساخته شود.

خانه‌اى است كه ابداً ملك كسى نشده و مالكى جز خدا نداشته و ندارد.

خانه‌اى است كه از رقّيّت، مالكيت و ملكيت غير خدا آزاد است. شما اطراف خانۀ آزاد طواف كنيد تا درس آزادگى بياموزيد. ملكِ احدى نشويد. مملوك كسى نگرديد و زمام شما به دست غير خدا نباشد.

كعبه بيتى است كه «لا يملكهُ أحد ولم يملكه أحد.» ² طواف اطراف اين خانه انسان را آزاد مى‌كند كه ملك كسى نشود و بندۀ كسى نگردد. نه ملكِ مالكِ درون شود نه ملكِ مالكِ بيرون. انسانِ آزمند و طمع‌ورز، ملكِ آزِ درونى خود است؛ «الطمع وثاق أكيد.» انسانى كه گرفتار طمع است، بندۀ ديو و اهرمن درونى است.

على، امير مؤمنان - ع - فرمود: «عبد الشهوة أذلّ من عبد الرق»؛ ³ «بندۀ شهوت ذليل‌تر از بندۀ زرخريد است» بندۀ زرخريد عزيز است و انسانِ تابع شهوت ذليل. طواف اطراف كعبه، انسان را از شهوت و غضب آزاد مى‌كند. انسان آزاد شدۀ از بندِ شهوت و رها شدۀ از قيد غضب فرشته