7
مقدمه
حج، اقيانوس بى‌كرانى از معارف دينى است كه از ديد اخلاقى، تاريخى، كلامى، سياسى و اجتماعى، گوهرهاى زيبا و ظريفى دارد. حضور در سرزمين وحى از سويى يادآور شخصيت‌ها و رويدادهاى فراوان و گوناگون تاريخ اسلام است كه هر يك در هويت بخشى دينى زائران بسى تأثير مى‌گذارد و از سويى هنگامه برگزارى كنگره عظيم حج در هر سال، فرصت گران‌سنگى براى جهان اسلام است تا از اين خيل عظيم انسانى و انگيزه دينى حج‌گزاران براى تحقق اهداف عالى جهان اسلام بهره ببرد. جاذبه معنوى سرزمين وحى، شيفتگان بسيارى را براى اجراى مناسك عمره به سوى خود بَر مى‌كشد. زيارت نيز به ارتباط قلبى و معنوى آنان با انسان‌هاى كامل مى‌انجامد كه خود ارزشمند و انسان‌ساز است و از اين‌رو، مسافران بسيارى رحل سفر مى‌بندند تا از اين سرچشمه‌هاى نور، فيض گيرند.
«مركز تحقيقات حج» در قالب يكى از نهادهاى تابع حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت با توجه به همين ظرفيت عظيم حج و زيارت، در سال 1370شمسى تأسيس شد. اين مركز تا سال 1387شمسى مركزى وابسته به معاونت پژوهشى بعثه مقام معظم رهبرى بود، اما