15 الحَجْرُ المنع، حَجَرَ عليه يَحْجُرُ حَجْراً و حُجْراً و حِجْراً و حُجْراناً و حِجْراناً منع منه: و أنت فى حِجْرتى اى مَنَعَتى، قال الأزهرى: يقال: هم فى حِجْر فلان أى فى كَنَفِه و مَنَعَتِه و مَنْعِه كله واحد؛ ¹

حجر به معناى منع است و جمله «انت فى حجرتى» يعنى تو در امان و پناه و حمايت منى و هيچ گونه آسيبى از هيچ كس به تو نمى‌رسد، ازهرى مى‌گويد: مى‌گويند هُم فى حجر فلان؛ يعنى آنها در حمايت اويند.

تاج العروس نقل كرده است:

الحجر مثلثه المنع و حجر عليه القاضى يحجر حجراً اذا منعه من التصرف فى ماله، الحجر بالفتح و الكسر حضن الانسان، صرح باللغتين الزمخشرى فى الأساس و ابن سيده فى المحكم، جمعه حجور، الحجر بالضم و الكسر و الفتح الحرام و الكسر افصح، الحجر بالكسر العقل و اللب لإمساكه و منعه و احاطته بالتميز، و الحجر حجر الكعبة. و قال ابن اثير: هو الحائط المستدير الى جانب الكعبة الغربى: و الحجر ديار ثمود ناحية الشام عند وادى القرى.. و الحجر الانثى من الخيل؛ ²

حجر در سه حالت ضمه و فتحه و كسره حاء به معناى منع است، گفته مى‌شود حجر عليه القاضى، در وقتى كه او را از تصرف در مالش باز دارد. حجر با فتحه و كسره حاء به معناى دامن انسان است كه به هر دو لغت زمخشرى در كتاب الأساس خود و ابن سيده